Nederlands Indië en Watervliegtuigen.

Wat plaatjes van de T-II.
Leon

Citaat:

---

Oorspronkelijk geplaatst door Tracker

Welkom op de site Ronny,

Ik ben degene die dit watervliegtuigen verhaal heeft opgezet.
Maar tot mijn spijt moet ik, met jou, wachten op specialisten op dit gebied.
Ik weet er niet zoveel van dat ik er een mening over zou geven...

Probleem hier is namelijk dat er geen kleurenfoto's waren in die tijd, en dat er geen goede kunstschilders waren die naast schepen, want die hebben we wel, ook vliegtuigen vastlegden in kleur.
Dat zou ons nú mooi helpen.
(Wie bouwde er trouwens in Veere?)

Helaas,

Tracker.

---

Toch bedankt voor de reactie.

Toch bedankt voor de reactie.Ik probeer het verder.Ik ben bezig met een schilderij over de bouw van watervliegtuigen te Veere.

bedankt voor de plaatjes van de watervliegtuigen.Ik maak een schilderij van de watervliegtuigen die Veere gebouwd zijn en gevlogen hebben.
Ik probeer het verder.

Nederlands Indië en Watervliegtuigen; de heropening.


Mijn laatste inbreng in dit topic stamt alweer uit juni 2012.
Maar de serie behoeft nog steeds een slot.
Ik had daar nog het een en ander voor liggen.

Het kwam er niet eerder van omdat kleine en grote zaken me van het rechte Indië-pad hadden afgebracht.
Daarom volgen er nu alsnog een paar delen.

Omdat het voornamelijk de Fokkers T IV en T IVa betreft is het raadzaam om dit nieuwe deel aansluitend te lezen aan pagina 3 in de thread.
Ervoor, in 2 en 3, is ook al wat afwijkende tekst aanwezig, -ook door mijzelf ingebracht-, maar in 4 en 5 komt de Gordel van Smaragd helemaal niet meer voor.
De verleiding is altijd groot om off-topic te geraken, blijkt maar weer eens...

Om nog weer in herinnering te roepen: de geplaatste foto's komen allemaal, op een enkele uitzondering na, uit de albums van mijn vader, die in november 1935 met de Sibajak naar Indië vertrok.

Die scheepsberichten stonden allemaal in de kranten vermeld, alle passagiers met naam en toenaam.
Er 'even' incognito tussenuit met een leuk persoon moest men dus niet per schip doen...
De Marine-mensen werden in het bericht samengevat met de term 'Transport schepelingen'.

Bijlage 14125

Toespeling maken op de naam van de Gezagvoerder doen we niet:
de Sibajak arriveerde volgens schema in de Oost.

Het promenadedek voor Hr Ms schepelingen viel wat tegen qua comfort.

Bijlage 14126

Mijn vader was Vliegtuigmaker Houtbewerker, dus deed hij professioneel in propellers en drijvers, en privé in sierpropellers-met-klokje, en ingelegde tafels.

Bijlage 14127

De Do-24 heeft hij daar nog net zien komen, begin '38.
Hij vond het een prachtig ding, maar had er weinig mee.
Hij voorvoelde dat zijn dienstvak hiermee ten einde kwam.
Na de oorlog is hij de kant van het voorraadbeheer opgegaan, hetgeen qua loopbaan goed uitpakte.

Als een vorm van verantwoording zal ik aan het eind alle 'kiekjes' toevoegen uit de diverse albums van hem, zoals:

Bijlage 14128

Van zijn tweede periode in toen al bijna niet meer 'ons' Indië, in '46 en '47 zijn helaas geen foto's voorhanden.
Ook van reizen met de Karel Doorman in de vijftiger jaren is niets:
hij fotografeerde kennelijk opeens niet meer.
En ik heb hem er ooit, nooit naar gevraagd waarom...

Een jonge leeftijd en historisch besef gaan helaas vaak slecht samen.

Op de T-vieren 'in de Oost' vloog een jong officier rond die zou eindigen als CMLD, Commandant MLD, in 1960.
Hij was Kapitein ter Zee, (Kolonel), Jhr Elias.

Schreef er een boek over: 'Dan liever de lucht in'.
Delen uit zijn boek zal ik hier en daar toevoegen, voor de beeldvorming.
Er ontstaat daardoor wel wat leeswerk, afgezien van mijn eigen uitweiden...

Bijlage 14129


Ik zal beginnen met de T IV, gevolgd door de T IV a, de crash van de T-13 in 1937, en nog wat los grut.

Tracker.

Fokker T IV.

De eerste foto lijkt me tamelijk bijzonder.
Het betreft de enige T IV die van een camouflage patroon werd voorzien.

Bijlage 14137

De kleuren zijn me niet bekend, en wat het beoogde doel was ook niet.
Immers, tegen de lucht in waargenomen door een schip, wat de meest voor de hand liggende situatie zou zijn, levert het altijd een donker silhouet op, al dan niet beschilderd.

Bijlage 14138
(dit is een Cat die zich huiswaarts spoed langs Florida, voorjaar '42).

Gezien vanuit de lucht door een hoger vliegende vijand komt het me voor dat het 'aardse verfpatroon' nogal zou gaan opvallen tegen de tropische wateren.
Maar men moet er beslist anders over hebben gedacht.

Bijlage 14139

Of de drijvers nog gingen meedoen met de visuele verdwijntruc is me niet bekend.

De beschildering van de twee schuifluiken in de zijkant van de romp was onmiskenbaar gebaseerd op het gesloten zijn er van tijdens de vlucht.
Voor de nodige verkoeling vermoed ik echter dat ze vaak open stonden...
Op de twee foto's die ik heb van airborne T IV's staan de luiken inderdaad prettig open...
De T 8 en T 7 zijn hier wat extra opgelicht en tonen dat er binnen een frisse wind moet hebben gestaan.
Bij langer parkeren waren ze wél dicht.
Beetje pietluttig, realiseer ik me, maar m'n oog viel er op.

Bijlage 14140

Bijlage 14141

Bijlage 14142


Er wordt nog hard door de bekleders gewerkt bovenop.

Bijlage 14143

Opvallend is dat de gehele romp-bovenzijde tussen vleugel en kielvlak ontbreekt.
Kennelijk was die er in een paar losse delen van af te halen.

Bijlage 14144


De beschildering op de rompzijkant houdt abrupt op aan de bovenzijde.
Op het enige andere foto'tje met camouflage, dat ik op het net vond, is te zien dat het 'dak' niet werd mee gecamoufleerd.

Bijlage 14145

En dat vind ik nou weer merkwaardig...

Tracker. vervolgd..

Tracker,

Die camouflage is inderdaad wel een beetje een raadsel. Ik kan mij enkel voorstellen dat dit effectief is als je langs de kust van een eiland stilligt. Vanaf zee gezien val je dan misschien weg tegen de bomen op de kust. Ook als je afgemeerd ben in het binnenland op een meer of rivier en je legt het vliegtuig tegen de kade waar bomen staan zou het kunnen helpen.
Wat ik dan niet begrijp is dat ze ook de onderkant van de vleugel gecamoufleerd hebben en de rug totaal niet. Misschien moest de rug nog gebeuren. Het openliggen van de rug op de foto zou kunnen duiden op het vervangen van het materiaal op de rug.

Het blijft van mijn kant echter wel speculeren.

Mvg, Boris

Wellicht dat er na onderhoud een nieuwe bekleding bovenop het toestel geplaatst is. Vanaf dat moment ontbrak dus de camo bovenop.

Die scheepsberichten stonden allemaal in de kranten vermeld, alle passagiers met naam en toenaam.
Er 'even' incognito tussenuit met een leuk persoon moest men dus niet per schip doen...
De Marine-mensen werden in het bericht samengevat met de term 'Transport schepelingen'.

Toespeling maken op de naam van de Gezagvoerder doen we niet:
de Sibajak arriveerde volgens schema in de Oost.

Ik was ook één van de passagiers maar mijn naam werd als volgt weergegeven. Mevrouw M.(mijn moeder) .....met kind.

Mooie schip was de Sibajak, meer info: Sibajak - Her history - 1927 to 1959.

Flight,

Zoiets dus:

Bijlage 14157

Tracker.

Inderdaad, Tracker, zo sta ik te boek tijdens de 124e reis van de Sibajak.
Niet alleen inde kranten stond het gepubliceerd maar de passagiers kregen een prachtige folder met de namen van de passagiers.
In die tijd had het woord privacy een geheel andere betekenis.

groeten,
flight.

En je kreeg er een mooi routeboekje bij van de Nedlloyd!

Bijlage 14189

Bijlage 14190

Bijlage 14191

Fokker T IV vervolg.

Ik heb de indruk dat er door de tijd heen relatief weinig vliegtuigen van achteren zijn gefotografeerd.
Schuin van voren is veruit favoriet bij het portretteren.
De neus moet er vrijwel altijd prominent op staan; deze is ten slotte aangezichtsbepalend.

Hierin was men vooral vroeger heel erg geconditioneerd.
In het blad 'Vliegveld', begin '32 of zo, werd een mooie, maar van achteren genomen foto van de F XII, door de redactie voorzien van het onderschrift: "Wanstaltig geproportioneerde blik op een
Fokker F XII".
Nee, men hield er duidelijk niet van.

Bijlage 14200

Deze Fokker-met-wielen inleiding had ik nodig omdat de volgende kiek er een is van de T IV, vrijwel recht van achter in genomen.
Dat had niets te maken met de fotogenieke inzichten van mijn vader.
Nee, hij maakte simpelweg een foto van zijn broer, de lachebek rechts voor in het bootje.
Hij schoot de T IV 'er bij', als nevenprodukt.

Op zondagmiddag werd er voor een paar rupees rondgevaren in de havenkom.
De gondelier was Sambo.
Die naam was goedbedoeld, maar een wat laatdunkende benaming voor de gekleurde medemens van toen, vooral Afrikaans.

Ach, maar men had het toen (en ook nog in mijn jeugd), over een 'Poepchinees', zonder dat daar commissies tegen werden opgericht...
Sambo dus, met jasje en gleufhoed.

Bijlage 14201

Bijlage 14202

In het weekend lagen er vaak verschillende kisten aan de boei in de haven of op de ree.
Die zouden er 's maandags weer op uit trekken 'Om te verkennen en te bewaken'.
(In de MLD, en bij de Kon. Marine als geheel, was er op zondag in principe géén oorlog. Die ving weer aan op de maandag...)

Meestal trok men er gedrieën op uit, in het begin al dan niet gecombineerd met de Dornier Wal, bij gebrek aan T-vieren.
Het samenstellen van zo'n eskadertje kwam in het begin op een prettige wijze tot stand.

Jonkheer Elias arriveerde als jong officier-vlieger in Indië eind 1927.
Hij schrijft er het volgende over:

Bijlage 14203
Bijlage 14204



Bedenk dat de hele MLD toen pas tien jaar bestond, en pas een paar jaar actief was in de Oost.
Het kwam in het begin voornamelijk op verkennen neer; bewaken zou tien jaar later de hoofdmoot worden.
Maar daar zijn dikke boeken over; ik waag me daar nu niet aan.

De volgende foto vind ik er een om in te lijsten.
Dat is geheel persoonlijk natuurlijk, maar ik heb wat met dat olie-achtige water.
Half zeven, de zon net op, restanten van moessonbuien in het Westen.

Het water, -zeewater-, niet een binnenmeertje, is vrijwel onberoerd.
Er zijn wat lauwe golfjes die er voor zorgen dat de weerspiegeling van de T-7 er net iets anders uit ziet dan het Fokker produkt dat er in drijft.

Ik heb de weerspiegeling nog een keer extra uitvergroot, puur voor eigen genoegen...

Bijlage 14205

Bijlage 14206

Bijlage 14207



Met een uur zal er door de dagelijkse gang wat wind ontstaan.

Dat is maar goed ook, omdat bij glad water, en dus ook geen wind, het tijdens een zware start erg lang duurt voordat de drijvers verleid kunnen worden om op hun 'step' verder te skimmen om de minimum benodigde vliegsnelheid te bereiken.

Volledige bemanning, proviand voor een week, reserve onderdelen, bommen, opgetopt met (toen) 80 octaan benzine en een 28 graden buitenlucht temperatuur.

Kortom, maximum startgewicht, warm, en glad water:

De T IV deed er héél lang over om te gaan vliegen.

Tracker. Vervolgd.

Hoi Tracker,

Hele mooie foto van de T.IV op de zee! De wolken geven nog wat extra sfeer! Erg mooi dat je de moeite neemt ze hier te plaatsen.

Groet,

Mathieu.

Over bommen voor de T IV/IVa.


In de albums bevinden zich 3 foto's die het laden van bommen voor een deel tonen.

Deze kiekjes zitten gegroepeerd op T IV/IVa bladzijden.
Ik heb me er nooit iets bij afgevraagd, maar na scannen ervan wordt de blik kritischer omdat er meer is te zien.

De vraag rees of dit wel een formaat bom was dat in de T IV paste.
Deze hadden een inwendig bommenrek.
Door Jhr Elias 'het bommenkastje' genoemd, en dat klinkt niet erg bemoedigend als het om een bomb-bay gaat.

Bijlage 14275


Elias:
Bijlage 14276

De inhoud van 'het kastje' zal toch wel zijn meegevallen, dacht ik een paar dagen geleden.

Nadere informatie leverde op dat er wel degelijk 4 van deze 200 kg bommen in pasten.

Sterker nog, een dag later, in het topic Do 24 is door Stef een prachtige inkijk in de T IV romp geplaatst met een volbeladen rek, vertikaal, met 4 bommen!

Hierbij een verkleinde versie ervan.

Bijlage 14277

Mijn geplande tekst bij het aanschouwen van de in mijn ogen veel te grote 200 kg bommen voor de T IV heb ik nu drastisch herzien.

Terug naar de bom die op het werkvlot wordt neergelaten.
Het projectiel heeft dit lot kennelijk al meerdere malen gedragen, want hij ziet er wat gehavend uit.
En dat klopt ook, want het is een betonnen oefenbom op ware grootte.

Er werd redelijk vaak voor oefening opgebomd, en wel met de stopwatch er bij!
Op zeker moment ging het 'opbommen' aanzienlijk sneller dan het aanvoeren per vlot of het tevoorschijn toveren van listig verstopte bommen op afgelegen lokaties in de Archipel.

De leiding gevende officier op het vlot werkt hard mee.

Vervolgens wordt er uitgevaren; in het sleepbootje zit waarschijnlijk de vliegtuigbemanning.

Bijlage 14278

Tijdens de vaartocht naar de rede worden de bommen verder klaar gemaakt.
Hijs-ogen uitgeklapt, ontsteking voor zo ver mogelijk aangebracht, en de staartvinnen voorzien van een stabilisatiering.


Dit alles gebeurt door Konstabels.
Dat woord heeft niets van doen met de Engels koddebeier.
Het is de Marine benaming voor het dienstvak van de mannen die met bewapening omgaan.

Tarakan was een belangrijk steunpunt aan de Noord-Oost kust van Borneo, dat ten Noorden van Java ligt.

De vliegtuigen liggen deze keer behoorlijk ver buiten, want er is tijd voor ontspanning tijdens de vaartocht.
Het moet ongetwijfeld heerlijk zitten zijn op je eigen bommen, met peuk...

Bijlage 14279


Even een terzijde:
Wat er gedronken wordt is water met 'lem'. Dat is een citroen-extract ter voorkoming van scheurbuik en ander ongerief.

In het eten bevond zich een minieme, maar tóch proefbare hoeveelheid kamfer, mottenballen dus.

Het waren jarenlange tropen-plaatsingen met uitsluitend mannen.
Amoureuze toenaderingen werden niet op prijs gesteld in de krijgsmacht.
De kamfer in het eten moest dit enigszins onderdrukken.
Iedereen was op de hoogte, volkomen legaal door de kok verwerkt.

Wanneer deze praktijk is beëindigd weet ik niet.
Maar in de zestiger jaren, op Hr Ms Karel Doorman, was dit nog steeds aan de orde!
Ik herinner me nóg de smaak van kamfer...

Beetje vreemd einde van een verhaal over bommen laden.
Maar wél de waarheid.

Tracker. vervolgd.

Of het nu van de kamfer komt, weet ik niet, maar het lijkt op de 1 na laatste foto meer of de konstabels last hebben van de naweeën van een bruine bonenmaaltijd :p

Overigens prima kwaliteit foto's :thumbup:

Ik heb de foto nog een beetje bewerkt om te kijken of er nog wat meer details uit te halen zijn.
Iemand een idee waar dat zwarte ding rechts van het anker voor dient?
Van jullie reacties leer ik ook weer van.
Plezier ermee

Bijlage 14282

Bijlage 14283

Dat lijkt mij het mastje dat naar buiten moest worden gelaten, voor de sleepantenne. Zie de haspel met kabel.

Nog even over die camouflage. Die lijkt mij alleen nuttig als het toestel afgemeerd lag, bijvoorbeeld bij een steunpunt. Ik kan me helemaal voorstellen, dat zo'n toestel dan deels onder overhangend gebladerte lag. Overigens werden ook twee C.XIVw's met een camouflagepatroon beschilderd, maar dat patroon zag er heel anders uit.

Andere patronen werden ook gebruikt op de C-XIW.

Bijlage 14292

Zie mijn bijdrage in '72 jaar oud mysterie ontrafeld', p 3.

Tracker.

Vraag aan Stef:

Deze serie loopt al twee jaar omdat het een poos stil heeft gelegen.

Hoe bestaat het dat je een prachtige, leerzame interieur foto van de T IV zó lang onder je pet hebt gehouden?

En voor het geval dat je niet wist dat je hem had, -kan gebeuren-, ben je dan al aan het zoeken naar mogelijk meer mooi Fokker waterspul?

Wie weet wat...

Tracker.

Nog een Fokker op drijvers bestemd voor de oost .
De foto is gemaakt in 1938 bij Schellingwoude.

Je loopt hiermee een hoofdstukje op me vooruit Jan.

Een 'burger' uitstapje.


'We' bezaten de Indische Archipel niet vanwege de mooie natuur.
Er moest geld verdiend worden, en dat werd er.

Begin vorige eeuw werd er olie aangeboord, en werd voor de exploitatie er van de BPM opgericht.
Bataafse Petroleum Maatschappij.

Bijlage 14389


'Bataafs' stamt van de Batavieren, onze niet bijster ontwikkelde verre voorouders.

De BPM was voor 60% van de Staat, en voor 40% van Shell.

Geo-physische teams, mijn-ingenieurs en benodigde landmeters mochten een beetje deftig vervoerd worden.
Daartoe werd een Sikorsky S-38B aangeschaft, een 10-zitter.

De PK-AKT was weliswaar burger-geregistreerd, maar werd technisch onderhouden door de MLD.
Hij is hier de wal op getrokken voor het proefdraaien van motor #1.

Bijlage 14390

De middelste van de drie lieden aan bakboords vleugel is aangesteld als brandweerman.
Hij was er weliswaar niet erg op gekleed, maar is wel voorzien van het begin van een Ajax blusser.

Een zelfde blussertje is nog net zichtbaar in de Fokker T IV.


Bijlage 14391

Bijlage 14392

Hoewel de motoren aerodynamisch niet bepaald mooi zijn weg gewerkt heeft men zijn best gedaan om twee sierlijk gevormde landingslichten aan de vleugelstijlen te bevestigen.
Of dát nou hielp...

De technicus die de motorafstellingen had gedaan, klepstoters en wat dies meer zij, bleef nauw betrokken bij het test-resultaat.
Hij zit vlak bij zijn 'klus', open en bloot.
Gehoorbescherming bestond nog niet...

Bijlage 14393

Bijlage 14394

Aan de binnenstijlen zitten fors bemeten venturi's.
Vlak bij 's mans voet is goed te zien dat het een holle buis is met een vernauwde keel, waardoor onderdruk wordt gegenereerd die afhankelijk is van de voorwaartse snelheid.


De blik van links achterin toont de vier djongos met het aangepikte achterwielenstel.
Dat is nodig om de hele contraptie weer achteruit het water in te begeleiden, en door de waterkoelies te laten afmeren.

Bijlage 14395

Bijlage 14396

De vleugel annex motoren opbouw is een prachtige warwinkel die bevredigend scheen te werken.
Er zijn er per slot een honderd van gebouwd.

Mooi vind ik ook het 'koetswerk', waarvan de achterklep geopend kon worden!

Eind 1941 hield het op voor de AKT. Er ging iets mis in Buitenzorg.

Er volgt nog een Fokker T IVa deel.


Tracker.

Tracker,

Sorry, ik heb je vraag van de 3e september over het hoofd gezien.

Ik heb die foto al een jaar of 4. Ik heb hem samen met pakweg 150 andere Fokker fabrieksfoto's gekocht van een neef van iemand die lang geleden bij Fokker gewerkt had.
Allemaal foto's op formaat 18x24 en 13x18.
Een aantal van die foto's heb ik indertijd doorgestuurd naar de Stichting Fokker G.I en ook naar Edwin voor de C.V

Fokker heeft altijd alles wat er gemaakt werd gefotografeerd en ik had de gedachte om daar een verzameling van aan te leggen.
Jan Grisnich (LVA40) heeft me een eind op weg geholpen, maar inmiddels is me wel duidelijk geworden dat dit bijna onbegonnen werk is.
De periode in Nederland tot aan de 2e wereldoorlog bestaat al uit een ruime 7000 foto's.
Er bestaat een lijst met de eerste pakweg 3400 foto's. Daarboven weet je niet eens waarnaar je zoekt.

Om op de T.IV foto terug te komen; gewoon niet aan gedacht dat er voor het interieur interesse zou zijn.
Pas toen ik je opmerkingen aan het lezen dacht ik; "Daar heb ik toch wat van?"
Dat die bommen op de foto stonden had ik tot op dat moment zelf nog niet eens gezien.

Ik reageer wel meer op berichten, maar begin ze maar zelden, omdat me meestal de tijd ontbreekt.
Ik wil wel proberen om een wat foto's te plaatsen, want ook watervliegtuigen zitten er wel tussen.

Bijvoorbeeld

Bijlage 14398

Fabrieksfoto 441 Fokker B.I

Bijlage 14399

443 idem

Bijlage 14400

543 B.I in de start

Bijlage 14401

543 Dezelfde opname maar geretoucheerd

Als er belangstelling is wil ik proberen om er nog een aantal te plaatsen, maar kan even duren i.v.m. tijdgebrek

Groeten Stef

Allemachtig mooie opnamen Stef, hartelijk dank voor het plaatsen!!
Ik hoop dat je deze site hoger op je prioriteitenlijst kunt plaatsen, dit is smullen voor de kijker.
Staat bij die foto's nog iets over de locatie waar ze genomen zijn?

Groet,
Ruud.

Hoogst interessant, en mooi dat er weer wat boven water komt!

Het 'bommenkastje' van de T IV was erg verhelderend, vooral omdat het een nogal afwijkende bomb-bay opstelling liet zien.

De laatste vier of vijf van de twaalf T IVa's vertonen opeens een tamelijk opzichtig uitgevoerde bommenricht cupola, boven de al aanwezige positie voor dat doel.
Ik ben benieuwd of dat voor de sier was, of dat een interieurfoto ook hier voor een verrassende blik kan zorgen...

Ik heb alle tijd van de wereld. Mocht er nog veel gescand moeten worden: ik doe dat graag, secuur en integer.
Voor het goede doel.

Grt, Tracker.

Stef, ik hoop nog veel foto's te kunnen zien! ;)

Ben bij de vorige posting vergeten te vermelden dat ook de foto's van Tracker zeer bijzonder zijn en een lust voor het oog,
en zijn commentaar is ook niet te versmaden!!
Hartelijk dank voor jouw bijdragen Tracker. Hopelijk gaat het goed met het groot onderhoud!!

Ruud.

Fokker B.II 1923 Net als de B.I (1921) met met lichtmetalen romp, gemaakt in Amsterdam Schellingwoude.
1 gebouwd, scheen niet te voldoen en paar jaar later gesloopt.

Ook weer diverse fabrieksfoto's.

Zijn er meer mensen die dit soort foto's verzamelen?

Bijlage 14432

Bijlage 14433

Bijlage 14434

Bijlage 14435

Bijlage 14436

Ha Stef,

Ja, ik;). Maar dat zal je niet verbazen.
Wat mij wel verbaast is de verfrommelde kajuit op de achtergrond van foto 1. Wat is dat voor een kajuit? Ik heb wel een idee, maar ik laat het sparren graag aan de anderen over, omdat het ook maar een idee is.

Ik hou het op een voor-studie van de simulator voor de F-XVIII.

En wel die in Oriol uitvoering, met boordschutter in het dak.

De nog niet voltooide vleugelstompen moeten de geavanceerde 'visuals' gaan ondersteunen.

De afdeling Virtuele Visuals van Fokker anno 1923, want dat is het jaar des Heren hier, heeft het geplande object helaas niet op tijd af gekregen.

Er moest nog té veel er aan voorafgaand worden uitgevonden.

Wel al is één innovatie te zien:

Er lijkt me sprake van een vleugel profiel met een holle onderzijde!
Hoe on-Fokkeriaans...


Bijlage 14450


Niet te serieus nemen graag,

Tracker.

Hoi Jan,
Dat is inderdaad geen verrassing.

Ik heb ook een beetje zitten peinzen over die "kajuit".
Ik dacht eerst aan een romp van een verkeersvliegtuig, maar dan lijkt een begin van een vleugel gemaakt van stalen buis niet te kloppen.
Normaal gaan we bij Fokker (1923) uit van een houten vleugel uit een stuk.
Ook de plaatsing van de deur en 2 ramen kan ik niet thuis brengen.

Is er ooit iets van een mock-up gebouwd voor de F.VII, die kwam tenslotte in april 1924?

Ben wel benieuwd waar jij aan denkt

In de zomer van 1923 was er al een ontwerp F.VIII, een F.V uitgevoerd als anderhalfdekker. Ziet er wel stoer uit, maar uiteindelijk is dat niets geworden. De F.VII was toen al in beeld en er zijn foto's bekend van een F.VII vleugel (datum juni 1923). Dus nog steeds de vraag: waarvoor diende de kajuit?!

Dat lijkt mij inderdaad een soort mockup, die constructie van de F.7 zie je er al een beetje in terug, hoogdekker met direct onder de vleugelvoorrand de stuurhut (cockpit).
Ik heb nog nooit een Fokker foto uit die tijd gezien van een mockup.

Volgende in de lijn is de B.III. 1 gebouwd.
1e vlucht november 1926, bedoeld als lange afstandverkenner.
Aangeboden aan de MLD, maar die kon er blijkbaar niet veel mee.
Toen omgebouwd naar een passagiers uitvoering en uiteindelijk verkocht aan Vanderbilt.

Bijlage 14536

Bijlage 14537

Daarna kwam de B.IV (F.11 in Amerika) 1e vlucht 1928
Fokker had hier hoge verwachtingen van. Aangezien de fabriek in Amerika de duraluminium rompen niet kon maken werden die in Nederland gebouwd.
Direct 20 rompen besteld. o.a. als gevolg van de beurscrash in 1929 stortte de markt in en kon Fokker er uiteindelijk met heel veel pijn slechts 4 verkopen.
Ik dacht dat er 7 gebouwd zijn.
De TH heeft jarenlang een gloednieuwe romp gehad, maar zoals in die tijd gebruikelijk op een gegeven moment laten slopen.
Zoals, niet gehinderd door enig historisch besef, met zoveel spul is gebeurd.

Bijlage 14538

Bijlage 14539

Bijlage 14540

Een romp (cn.906) is in bezit van huidige Aviodrome (foto nog uit Aviodome tijdperk) te leen uit Canada waar het in 1935 is gecrashed.

Bijlage 14541


Groeten Stef

aanvulling mis gegaan.

Op pagina 6 ging het over bommen laden te Tarakan, Borneo, middels een bom-vlot.

En over rondvaren in een Indo-gondel met Sambo en het 'lachebekje'.

Bijlage 14835

Bijlage 14836

Er is een relatie tussen de twee foto's die me hiervoor ontgaan was.

Het bommenladen laat een leidinggevend officier zien van Indische komaf.
Hij mag niet onvermeld blijven; dat was ik eerder vergeten te doen.

Hij is C L J F Douw van der Krap, die in 1949 tot Ridder MWO zou worden geslagen.

Hij raakte in Nederland krijgsgevangen in 1940.
Zat in diverse beruchte kampen, waaronder Colditz, en was daar een drukke baas.

Kort gezegd, hij was "slechts met de grootste moeite te handhaven door de Duitsers".

Hij ontsnapte uiteindelijk, en dat was een prestatie van belang.
Bedenk wel dat er in 1944 héél weinig mensen rondliepen met een Indonesisch uiterlijk...

Googlen levert een interessant verhaal op.

Nu de foto's.
De foto hieronder en die van de mannen op het vlot zijn genomen met hetzelfde licht-lekkende boxje, vermoedelijk op dezelfde dag.

Bijlage 14837

Nu nog de relatie tussen Heer Douw en het vaartochtje.
Het is een flinterdun draadje, maar toch:

De munitie werd eerst per smalspoor wagentje in grote kisten aangevoerd naar de kade.
Daar werd het transportgroepje voltallig vereeuwigd, tevreden met hun gedane arbeid.

En helemaal rechts op deze foto staat weer het lachebekje uit de gondel, de jongere broer van mijn vader.

Het NIMH, waar deze foto vandaan komt noemt hem als P A de Moor, helemaal correct.

Bijlage 14838

Dit wilde ik nog even kwijt.

Er is nog een zijlijntje.

In de MLD vlogen we operationeel met vaste bemanningen.
Zo vloog ik een jaar lang met de schoonzoon van Hr Douw van der Krap, Jan was zijn voornaam.

Een Ridder MWO is dat niet voor niets geworden; er zit een kop op.

Vooral een Indische dochter weggeven gaat niet vanzelfsprekend.
Daar werden door de Kolonel, die inmiddels was gepensioneerd, zeer strenge regels aan verbonden.
Alles in het tijdsbeeld van toen uiteraard.

Soms, als het (heel kort) over privé ging tijdens een reis mompelde Jan dan iets van:
“het is allemaal maar knap lastig”.

En dat was het.


Tracker.

Ik ga verder met de Watervliegtuigen, volgend hoofdstukje.

De Fokker T IVA.

De albums bevatten geen verdere T IV's meer.

De tijd schreed voort.
In 1936 kwamen de eerste verbeterde machines van een groep van twaalf aan in de Oost.

Deze T IVA had behoorlijk krachtiger motoren, en de romp had een andere 'look'.

Tien ervan haalden de 'eindstrijd' in begin '42, en werden toen opzettelijk vernield.
Twee verongelukten.

Helaas zijn er niet veel T IVA foto's in het album opgenomen.
De lol raakte er kennelijk een beetje af bij mijn Pa.

Het resultaat blijft dus wat beperkter.
Achter in een van de boeken zit een grote foto, los, al 70 jaar, maar gelukkig onbeschadigd.
Hij moet nodig in een map opgeborgen worden.

Bijlage 14844

De MLD bestond 20 jaar in 1937, en dat was aanleiding om een groepsfoto met allure te laten maken.
Hij is genomen op Morokrembangan, bij Surabaja, in en voor hangar tien.

De machines er in en de mannen er vóór.
Er werd een beroepsfotograaf ingehuurd.
Deze bleek in staat om 500(!) man in bijna perfecte symmetrie op te stellen.

Bijlage 14845

Onder het landingslicht in de bakboords vleugel ziet u een groen pijltje.

De zittende lieden op de voorste rij zijn officieren; ze hebben allen in opdracht -of volgens afspraak-, het linker been over het rechter geslagen.

Ik ga eerst aandacht vragen voor een absoluut onbelangrijk detail, maar ik heb inmiddels zo veel tijd aan deze foto besteed dat ik er niet meer om heen kan...

Op de voorste rij bevinden zich ook twee burgers in een wit pak.
Een ervan doet het netjes, is voorzien van een vlinderdasje.
Dat heette ook wel een 'propeller', dus hij was geheel in stijl bij dit
gezelschap.

Bijlage 14846

De ander valt meer op.
Hij draagt een tropenhelm en een zeer uitbundige stropdas.
Zijn functie in het Gouvernement zal hem dit wel voorschrijven.
Hij draagt zwarte schoenen, net als de andere burger.
Het is hem vergeven; alleen de Marine verstrekte namelijk witte schoenen bij het tropenuniform.

Maar wat onvergeeflijk lijkt is het feit dat de man ten eerste zwárte sokken draagt, als enige van de vijf honderd, en dat ten tweede, hij zijn been héél hoog, a-symmetrisch, optrekt om dat te tonen...

Het moet de fotograaf vast zijn ontgaan.

Bijlage 14847

Even terug naar het eerder genoemde groene pijltje.
Dit maakt de foto voor mij een stuk persoonlijker, omdat het de oude Tracker markeert.
Ik kwam er pas twee jaar geleden achter dat mijn Pa ook deel uit maakte van de groep.
Hij had me dat zelf nooit verteld.

Dertig jaar later was hij tijdens een reis Hangarofficier aan boord van de Doorman.
Vader en zoon, beiden officier, op dezelfde reis.
Dat was nog niet eerder gebeurd.

Bijlage 14848

Bijlage 14849

Bijlage 14850

De MLD werd 50 dat jaar, en ik de helft.
Ik filmde toen wat met een 8 mm opwind-Kodak.
Fotograferen werd daarom eigenlijk vergeten; blijven alleen deze wat vage film snaps over.
Ik kan me daar wéér over verbazen...


Het mag er goed uit zien vóór hangar X, maar binnen is de boel ook symmetrisch opgesteld.
De T IVA wordt geflankeerd door twee Dornieren Wal naar mijn mening.
Belichting bijstellen levert niet meer op dan op foto 8 is te zien.

Bijlage 14851

De grote Fokker staat er mooi bij.
Beide propellers staan keurig opgelijnd in de tien voor twee stand.
Dat Fokker alleen aan bakboord landingslichten en de pitotbuis had zitten kon de fotograaf niet helpen in zijn streven naar symmetrie.

Maar wat hem wél is ontgaan is het feit dat een onverlaat de wat onhandig gevormde-deur-met-kijkgat van de T IVA aan stuurboord dwars heeft gezet.
Foei!

Bijlage 14852

Eenmaal aan de slag met de foto heb ik hem van alles ontdaan.
Blijft over het vooraanzicht van de T IVA zoals dat weinig is gefotografeerd.
En ik heb de deur dicht gedaan.

Bijlage 14853

Bijlage 14854

De zeventien en de achttien zijn op de bekende wijze gefotografeerd.

Bijlage 14855

Bijlage 14856


Vanaf de overkant van het vaarwater zag de basis er als volgt uit, met hangar tien, X, aan de linker zijde.
Dit alles ligt aan de Noord-Oostpunt van Java.

Bijlage 14857

Bijlage 14858

vervolgd.