KLM - 2e retourvlucht naar Indië 1930
Er zullen verschillende van jullie denken: ‘Daar komt ie weer met zo’n saai grijs/blauwe cover’. Ja, dat is zo, want het is de basis van het onderwerp van vandaag. Zij is 75 jaar geleden vervoerd in een tijd dat een luchtreis nog een avontuur was en jullie (denk ik) nog niet waren geboren. Ik was in ieder geval nog onder constructie. De vliegtuigen hadden dikke vleugels en dunne wanden van gespannen doek over metalen frames. De passagiers kregen reisdekens en voetzakken tegen de kou. Er werden veel tussenlandingen gemaakt, het weer had onverwachte verrassingen en een vlucht op 10 kilometer hoogte zat er toen echt nog niet in. Er was veel remous onderweg en deze envelop danste mee in thermiek en valwinden. Deze kennis achter de saaie envelop maken van haar een fijn avontuur.
Bijlage 20670
De regelmatige 14 daagse post/lijn dienst op het toenmalige Indië begon in september 1930. Hier is een kopie van de poster waarmee de KLM reclame maakte. Als je goed kijkt is de cockpit gesloten. De Fokker F-VIIB-3M die voor de eerste vluchten gebruikt werd had een open cockpit. Of dit een artistieke vrijheid van de artiest was of een toekomstdroom van de KLM weet ik niet:
Bijlage 20671
De 2e retourvlucht werd in oktober 1930 gevlogen met Fokker F-VIIB-3M reg. PH-AEO. De gezagvoerder was J.J.Hondong, de 2e vlieger was E.C.Pellens, bwk was K.A.O.Weber. Op de heenweg naar Indië kregen ze toestemming over Turkije te vliegen en daarom werd de route verlegd via Griekenland en Egypte en moest er een flink stuk over de Middellandse zee worden gevlogen. Hier een van de weinige foto’s van de PH-AEO:
Bijlage 20672
Op de terugweg van Batavia werd gestart op 31 oktober 1930. In ‘Het Vaderland’ van diezelfde dag stond het volgende bericht:
Bijlage 20673
Het toestel had 136,8 kg post aan boord. Dat kwam allemaal veilig in Nederland aan. Met het vliegtuig liep het later slecht af. Het werd verhuurd aan Air Orient. Op 7 juni 1931 crashte het in een tornado bij Sandoway in Burma met een Franse bemanning. Er waren geen overlevenden. Een triest einde. JanJr.
Do-X - een vliegboot vliegt om de wereld 1930-1932
Bijlage 21657
Dit wordt een aanvulling c.q. vervolg op de topic 'Duitsland Civiel # 216 en 217 en de topic 'Fokker watervliegtuig in de grote oorlog' deel 29-10-2015 van Traffic
Op 7 oktober 2004 werd een postzegel uitgegeven door de Duitse posterijen waar erg veel reclame voor werd gemaakt:
Bijlage 21658
Op 12 juli 1929 startte de DO-X voor de eerste keer onder het dreunen van haar 12 motoren van het Bodenmeer op de grens van Duitsland en Zwitserland. Het vliegtuig had 3 afzonderlijke dekken. De cabine van de gezagvoerder leek meer op die van een schip dan die van een vliegtuig. De bemanning was de commandant, de vliegtuigbestuurder, een technicus, een navigator en een telegrafist. De vliegboot was het grootste van zijn tijd. De watergekoelde Siemens Jupiter twaalf cilinder motoren, elk van 525 pk, waren in 6 groepen in tandem geplaatst. Het stuurwiel was groot en rond als van een schip. De motoren waren geplaatst op pylons, zoals op deze foto duidelijk te zien is:
Bijlage 21659
Men kon door de vleugels en via die pylons de motoren bereiken (Popular Science Monthly October 1929):
Bijlage 21660
Deze motoren voldeden niet omdat ze snel oververhit raakten (en de commandant dan waarschijnlijk ook). Ze werden vervangen ( de commandant uiteraard niet) door sterkere Curtiss Conqueror ‘liquid-cooled’ motoren van 640 pk en hadden dus meer trekkracht dan Jupiters. Ik wil daarop met het volgende deel terugkomen. JanJr.
Ein Schiff fliegt um die Welt
Om bij de topic te blijven toon ik hier een postzegel uit 1994 van Monaco. Vergroot ziet deze zegel er best goed uit. In ieder geval laat ze de nieuwe motoren zien die op paaltjes staan en verbonden zijn met dwarsbalken:
Bijlage 21734
Op 21 oktober 1929 werd een proefvlucht gemaakt met 169 personen (drie waren verstekeling). In totaal sleepten de 12 motoren op die dag bijna 45 ton de lucht. Dat was een passagiers record dat 20 jaar stand hield. (pas de Lockheed Consitution kon er meer meenemen). De top snelheid was 196 km/u, de kruissnelheid ca. 150 km/u. Over het plafond zullen we het maar niet hebben want dat was abominabel slecht.
DO-X te Schellingwoude
De kranten stonden er vol van: ‘DO-X te Schellingwoude aangekomen’. Niet alleen in Nederland maar over de hele wereld bv. in ‘The Argus’ (Australië):
Bijlage 21735
De DO-X was op 5 november 1930 opgestegen van het meer van Constanz en vloog even in het rond om de motoren warm te draaien en om hoogte te winnen. Daarna kon het zijn wereldreis beginnen, die, achteraf bezien, pas in 1932 zou eindigen. Op het eerste deel vloog een Dornier ‘Merkur’ mee (D711) om film opnamen te maken. Er werd speciaal vermeld dat het een geluidsfilm zou worden. Dat was in die tijd nog een nieuwtje. Tegen de schemering zag de bemanning haar bestemming, de Zuiderzee. Ze juichten toen het toestel voor het eerst in zout water landde.
Bijlage 21736
Algemeen Handelsblad 8 november 1930
Het was die dag (in tegenstelling met ons huidige November weertje) koud om niet te zeggen ijskoud . Dat weerhield duizenden kijkers niet om naar om het Buiten-IJ komen. Op de dijk aan de overkant van het marine vliegkamp te Schellingwoude stonden ze al uren te kleumen. Ze kwamen met auto’s, ze kwamen met bootjes; het was als een lopend vuurtje door de omgeving rondgegaan dat het grootste vliegtuig ter wereld zou landen (of moet je in dit geval zeggen <wateren>?). In het Buiten-IJ mochten geen vaartuigen komen, behalve die voor de bobo’s en invités van Aviolanda (de agent van Dornier) plus natuurlijk die van de politie- en havenmensen.
Na de landing kwamen al gauw de autoriteiten om zich te laten fotograferen op een van de stompen van het vliegtuig (Zie de foto die Tracker instuurde op 29-10-2015 bij de topic ‘ Fokker watervliegtuigen in de grote oorlog’.) Op deze foto dus helemaal links met gleufhoed, witte handschoenen en slobkousen de toenmalige minister van defensie Deckers. Omdat ik van contrast houd heb ik de foto uitvergroot en geplaatst naast die van de huidige minister van Defensie de charmante en modieuze Jeanine Hennis Plasschaert :
Bijlage 21737
Een echte ‘back in the future’ van 85 jaar met grote verschillen in normen en waarde.
Bij het draadje Duitsland Civiel # 216 en 217 plaatste ik 4 foto’s van de Do-X bij Schellingwoude. Hier is nr. 5 die op dezelfde dag door dezelfde fotograaf werd genomen. Monteurs staan al aan de motoren te sleutelen, gasten stappen in de boten.:
Bijlage 21738
Na de ontvangst mochten er journalisten de vliegboot in. Die waren teleurgesteld dat de bar uit het vliegtuig was gesloopt. De romp was zo goed als kaal van binnen, Door de grote moeite die het vliegtuig had om hoogte te winnen, wilde men het toestel zo licht mogelijk maken. Het interieur werd per trein nagezonden.
Na een paar dagen zou de wereldreis beginnen. Daarover wil ik nog terugkomen. JanJr.