Koolhoven FK.51

Ik zit met een groot aantal problemen rondom deze kist. Het is voor mij een compleet raadsel hoeveel Koolhoven toestellen er zijn verongelukt en wanneer. Ik wil iedereen die ook maar een klein gegeven heeft, of aanvulling of detail, oproepen om met elkaar eens die lijst compleet te maken.

Afgelopen week heb ik mijn website www.lva-40.nl geherstructureerd en aangevuld. Ook is de website wat beter gevuld, en heb ik een aantal gegevens veranderd c.q. verbeterd. De FK.51 kwam daaribj ook uitgebreid aan bod. Ik heb een aantal artikelen, voornamelijk krantenartikelen, die gaan over crashes met FK.51's of noodlandingen, of foto's waar ik heel weinig mee kan omdat ik geen gegevens heb. Hieronder volgen de eerste paar, er zullen er waarschijnlijk nog wel wat volgen.

Vraag 1 - een krantenartikel:

28 maart 1938 - Rotterdamsch Nieuwsblad

Gistermorgen is op het militaire vliegkamp te Soesterberg een vliegtuigongeval gebeurd met een Koolhoven lesvliegtuig, dat bijzonder goed is afgeloopen. Het vliegtuig, dat bestuurd werd door den sergeant-leerlingvlieger Fopma is bij het landen afgegleden en terechtgekomen op een weg, welke het vliegkamp doorsnijdt.

Het toestel sloeg over den kop en werd ernstig beschadigd. De zitplaats van den bestuurder werd slechts zeer licht beschadigd. Sergeant Fopma bleef ongedeerd.

Met behulp van te hulp geschoten militairen kon hij uit het toestel worden bevrijd.

Welke kist is dit? Ik heb een foto van een verkreukelde kist op Soesterberg die ver in de prak zit, waar vaag nog een 1 op is te lezen als eerste cijfer. Kleur lichtblauw, dus een FK.51 1?. Wie helpt?

Vraag 2 - een foto

Ik heb een foto van de 404 die is gecrashed. Een datum daarbij heb ik, 19 april 1939, maar de plaats en bijzonderheden zijn niet bekend. Wie kan mij helpen aan details en verdere bijzonderheden? Namen etc. zijn ook van harte welkom!

Vraag 3 - gegevens

Er zijn een aantal toestellen die de prak in zijn gegaan, waar weinig over bekend is. Van een aantal kisten heb ik die bijzonderheden, van een aantal ook niet. Dat geld voor de volgende kisten:

FK.51 2,8 (gegevens + data)
FK.51 13,15 (foto + verdere gegevens)
FK.51 400 Helemaal geen gegevens - gecrashed? Buitgemaakt?
FK.51 417 Geland in de bomen op Gilze Rijen (details + foto)
FK.51 424 Gecrashd in september 1939, maar verder geen foto's of verdere gegevens

Gegevens van de FK.51 418, 420, 423

Dan is er nog een leuke landing van de FK.51 417 in Belgie op 10 januari 1940. Ik weet niet of iemand dat wist, of er ooit wat van heeft gelezen. Maar ik heb alleen sumiere informatie (te lezen op www.lva-40.nl) en zou dat graag willen aanvullen met verdere gegevens.

Dat was het even wat betreft de FK.51. Vooral van de eerste twee series heb ik nogal wat vraagjes, maar dat komt tzt (hopelijk) nog wel.

Alvast hartelijk bedankt voor uwe medewerking!

Hartelijke groet,
A Dieu,
Jan Grisnich

'16' 21.3.1938
sgt. F. Fopma

'404' 19.4.1939 Waalhaven
elt. P.J.B. Ruys de Perez
vlm. Fluit

'2' 2.10.1938
aro. E,.A. Roosenberg
'8' 15.7.1938 Gilze-Rijen botsing met '20'
aro. BN.J.J. van Offeren
aro. J.D. van Overbeke
'20'
aro. E.C.A. Mannese
sgt. J. Streur

'13' 19.1.1938 Den Bosch
elt. W. Bakker
sgt. F. Fopma

'417' 8.9.1938
sgt. F.C.H. Looijen

'424' 26.9.1939 Zonnemaire
aro. J.m Jongkind
aro. J. Hubregtse

'418' 8.1.1940 Haamstede
aro. Frima

'420' in 1939 maar vóór 29.8.1939 Soesterberg
sgt. Vierdag (?)

'423' aug. of sept. 1939 Ypenburg
sgt. H.K. de Waal

'417' 9.1.1940 Wilmarsdonk(B)
cad. Van Beek
cad. v.d. Pol

Al deze informatie is afkomstig uit de opgave "Ongevallen LVA" die Frits Gerdessen in zo'n 25 afleveringen (met veel aanvullingen/commentaar van Ruud Pieters) in LUCHTVAARTKENNIS heeft gepubliceerd.
Frits heeft ongetwijfeld nog veel meer informatie!
Herman Dekker

Hallo Jan,

Ik heb 3 crash foto's van de FK51 in mijn archief; misschien heb je hier iets aan. Foto 1 en 2 zijn de 418 bij Haamstede. Frappant is echter, dat op foto 1 nog de propellor aanwezig is; op de tweede foto is deze al verwijderd. Het registratieno. verdwijnt geheel achter de rug van de vlieger. Het leek mij eerst onwaarschijnlijk, dat dit de cijfers 418 zouden moeten zijn. Toch betreft het hier dezelfde kist of heeft iemand anders een andere mening?
Foto 3 is uiteraard de 5, maar waar dit ongeval plaats vond, weet ik niet.
De foto's heb ik gescand uit het archief van Ben Moerkoert.

Groet, Ger.

Bijlage 841

Bijlage 842

Bijlage 843

Hoi Ger,

Mooie foto's:thumbup: Leuk dat je ze hier plaatst, let overigens bij de 5 eens op de vlieger helm die wat verloren op de grond ligt! Wat betreft de 418, ik zie toch echt op beide foto's een propeller.

Groet,

Mathieu.

Best Ger, Herman en Mathieu,

Bedankt voor jullie aanvullingen en correcties. En je zult zien, ja hoor, met dat ik de vraag op dit forum heb gepost, vind ik een correctielijst/aanvullingen van vriend Frits Gerdessen op het nogal prijzige standaardwerk. Die aanvullingen vertellen al veel, zeker met de gegevens die ik had is er een redelijk beeld ontstaan.

De vragen die ik heb gesteld als eerste post zijn daarmee voor het grootste gedeelte beantwoord. Helaas nog niet allemaal, maar volgens mij is dat een utopie die je kunt wensen, maar wat nooit werkelijkheid zal worden. Maar, je weet nooit.

De eerste serie Koolhovens 1-10 (serie met bol kielvlak, onbewapend, LVAbruin) heb ik nog niet helemaal helder. De 8 en de 10 zijn van tevoren afgeschreven, resp. op 10 augustus en 01 december 1938. De 1 stond als trainer op Schiphol, uitgerust met blindvliegkap. De 4 was uitgerust met een instrumentenkooi, tbv de weerdienst. Blijven er dus nog 6 kisten over die op Haamstede dienst zouden hebben kunnen gedaan. De verblijfplaats van de 1 was Schiphol, die van de 4 is onbekend.
De foto die Ger heeft gepost is een mooie foto van een neuslanding van de 5. NIet zijn eerste, twee keer eerder is er volgens de maandverslagen van de TD/LVB een nieuwe prop gemonteerd. Waarschijnlijk is deze neuslanding op Haamstede, ik zou niet weten waar anders. Maar dan de vraag wie er meer informatie en/of fotomateriaal heeft van deze kisten. Vooral gegevens zijn interessant, het schept wat duidelijkheid in de soep van de verwarring.

Hartelijke groet,
J.M. Grisnich

Fantastische foto's Ger!

Nummer 5 was ten tijde van de de Duitse aanval bij Koolhoven, nummer 7 werd buitgemaakt (op Ypenburg, als ik me niet vergis).

Klopt, zie mail.

A Dieu,
Jan

Per E-mail kreeg ik de volgende informatie binnen:

Citaat:

---

Er waren vragen over de Koolhoven FK-51.
De FK-51 no 415 is vernietigd bij het bombardement van Gilze-Rijen op 10 mei 1940. Ik heb nog vleugelsteunen van dit toestel in mijn bezit vandaar dat ik deze info heb. Deze steunen zijn gevonden op 14-4-1976.

---

Dat lijkt me zeer onwaarschijnlijk, omdat deze kist op Haamstede stond op 10 mei. Op 9 mei inderdaad op Gilze Rijen, maar de kist is samen met de 411 naar Haamstede gegaan op de 10de mei. Op 12 mei zijn uit beide kisten de radio's gedemonteerd, en zijn vervolgens op Haamstede vernield op 13 mei 1940. Dus niet de 415. Wat voor kist het wel geweest is, weet ik ook niet.

Gegevens uit de aanvullingen van F. Gerdessen op het standaardwerk van Molenaar. Ik citeer daaruit, niet uit eigen werk.

Hartelijke groet,
A Dieu,
Jan Grisnich

Zou dan kunnen gaan om 409, 421 of 427. Die bleven achter op Gilze. 409 en 427 staan echter vermeld als verbrand.

Stond de 409 op Gilze-Rijen?
Volgens mijn informatie stond deze kist op Noordwijkerhout, ingedeeld bij III-2 LvR. Bij IV-2 LvR 411, 415, 421 en 427 en 1 onbekend, waarvan de 411 en de 415 hun Stalingrad hebben gevonden op Haamstede. Ook hier komt de informatie weer van F.Gerdessen en opgaven in I&I etcetera.

Hartelijke groet,
A Dieu,
Jan Grisnich

Ik zat van de week nog 'ns te denken over die FK-51 in de rol van artilleriespotter.
We weten dat men eind jaren dertig de FK-51 al niet geschikt vond voor die rol. Toch is die kist tot de meidagen wel als zodanig gebruikt.

Er waren wel degelijk een voldoende aantal kisten om in ieder geval twee verkenningsgroepen uit te rusten met betere vliegtuigen:

Er waren nog;
- twee C.5d (met HS 57Mb)
- vier C.9 (met HS 57Mb)

Deze kisten sleten hun dagen in secundaire taken. Genoeg toestellen voor een verkenningsgroep.

Daarnaast waren bij Koolhoven rond september 1939 (correct me if i'm wrong) vijf FK-52's aanwezig (twee gingen later naar Finland, drie waren voor Spanje bestemd). Ook voldoende voor inzet bij een verkenningsgroep.

Dan waren er nog vijf C.5'en bij de vliegschool op Texel (later Haamstede) die zonder al te veel trammelant snel inzetbaar te maken waren (wat tijdens de meidagen ook daadwerkelijk is gebeurd). Ook weer voldoende voor inzet bij een verkenningsgroep.

De in maart/april '40 gereedkomende FK-56's waren geschikt als noodverkenner. Dat maakt het plaatje compleet, totdat de 36 FK-59's plus 20 C-10's vrij zouden komen voor het tweede luchtvaartregiment.

Zo zie je dat je met die toestellen de verkenningsgroepen een enorme "boost" had kunnen geven, en de vrijkomende FK-51's meteen gereed maken voor inzet als gevorderd lesvliegtuig. Daar was immers een gillend tekort aan. Zeker drie verkenningsgroepen hadden zo een veel betere inzetbaarheid kunnen hebben in de meidagen van '40...

Herman,

Herman

je noemt bij "418"8/1/1940 aro Frima".

Een tweetal vragen:

- wat betekent aro
- heb je meer info over Frima. Ik neem aan de piloot van de 418.

Leo

Leo,
Zoals ik erbij schreef:
Alles was afkomstig uit die artikelenreeks van Frits Gerdessen.
Ik 'doe' alleen civiel en voor dit soort details moet je toch echt bij de deskundigen zijn.
Gokje: aro = adjudant reserve-officier, over bestuurder Frima weet ik niets.
Herman.

Herman,

bedankt voor de info.


Leo

Wie kan mij helpen aan een foto van aro J. Jongkind welke 26 sep 1939 te Zonnemaire samen met zijn waarnemer J. Hubregtse dodelijk is verongelukt.
Ik heb wel een foto van Hubregtse.

Dit in het kader van 100 jaar luchtvaart in Zeeland dit jaar.

Leo

Teris van Beek maakte op 9 januari 1940 een landing in Belgie (te Wilmarsdonk net ten noorden van Antwerpen). Dit zal wel met de 417 geweest zijn.
In 'de Vliegende Hollander' heeft nog een artikel gestaan.

Jan, kwam bij toeval de volgende links tegen met informatie over de FK51. Mogelijk vind je hier antwoord op een aantal van je vragen.

AERONET GCE / IBERONET: (Frits) Koolhoven F.K.51 part 1:-
AERONET GCE / IBERONET: (Frits) Koolhoven F.K.51 part 2 (L.V.A.):-
AERONET GCE / IBERONET: (Frits) Koolhoven F.K.51 part 3 (M.L.D. + L.A. K.N.I.L.):-
AERONET GCE / IBERONET: (Frits) Koolhoven F.K.51 part 4 (Spain):-