Coconeren of wel 'Mothballing', en sloop.
Ik heb een aantal foto's liggen van MLD Neptunes in cocon, 1969.
Aangevuld met wat bijkomende plaatjes voldoende om er een topic aan te wijden.
Het woord 'sloop' heb ik er aan toegevoegd om een ieder de kans te geven zijn meest hartverscheurende vliegtuig-sloopfoto's te plaatsen.
Het heeft hoe dan ook te maken met de laatste levensfasen van dat wat 'eens' rondvloog.
Coconeren, oftewel inbakeren in een vrij dikke laag flexibel plastic, en geventileerd in verband met eventueel hergebruik op een later tijdstip.
Het laatste bleek vrijwel altijd ijdele hoop te zijn
Bijlage 17585
Vroeger werden er tussen kleding mottenballen gelegd, die zilvervisjes, motten en ander ongedierte moesten weg houden.
We spreken over de tijd dat kleding nog uit natuurlijke grondstoffen bestond..
Het onder plastic weg spuiten voor langdurige opslag heet daarom kortweg 'mothballing'.
Na WW2 nam het een grote vlucht omdat er een fors surplus aan materieel was, waarvan men (wat overdreven angstig) niet wist of het op een later tijdstip nog van pas zou kunnen komen.
De tijd én daarmee de techniek schrijden voort, zodat er onder een cocon per definitie verouderde techniek schuilt, die militair al heel snel niet meer inzetbaar is.
De Amerikanen hadden hun woestijnen waar opslag in de open lucht een goedkope optie was.
Maar ze hebben ook gecoconeerd, alhoewel daar bij mijn weten weinig over is vastgelegd op foto.
De RAF moest het anders aanpakken bij totaal gebrek aan een woestijn.
Inpakken dus.
Er is een heel vroeg British Pathé filmpje op U-tube over het zijderups-achtig verpakken van een Lancaster.
Een link is er niet, maar de filmtitel is:
Cocooning Aircraft AKA Mothballing RAF Lancasters.
(AKA is 'Also Known As').
Deze regel intypen leidt ook naar dit wat merkwaardige proces in eind jaren veertig.
Er werd namelijk nog niet met plastic gespoten, maar met een waas van cellulose, laag voor laag.
Bijlage 17586
Het zag er uit als de ontstaans-slierten van een suikerspin op de kermis.
Het laatste is niet erg goed voor kinderen, maar het spuiten van wolken cellulose om een object mee te bedekken is dat niet voor volwassenen.
De spuiters deden dat totaal onbeschermd, en met een blije bek.
Geen maskers, geen brillen. Niets.
Wist men veel...
Ik heb het gevoel dat geen van die toegewijde Mothballers zijn reguliere pensioen heeft gehaald.
Ik doe er een paar stills bij.
Men spoot van een afstand van 1 tot 2 meter.
Wat er aan bleef hangen om het vliegtuig in te sneeuwen was meegenomen lijkt het wel.
Maar wat er niet allemaal langs woei!
Hier is ook de drukfles te zien met de meeste nippels en handles die ik ooit ben tegen gekomen.
Bijlage 17587
Bijlage 17588
Bijlage 17589
De burger luchtvaart deed ook mee.
KLM coconeerde Connies in 1962, in de hoop ze nog ooit te verkopen.
Ik weet niet of dat nog in enige mate is gelukt.
Deze foto's komen van het net:
Bijlage 17590
Bijlage 17591
Maar de volgende komt uit mijn veel geprezen Agfa Clack, genomen vanuit een KLM Viscount, in de start vanaf baan 19, mei '62.
Mojave in de polder.
Bijlage 17592
Eind vijftig was het plastificeerproces al aardig op dreef geraakt, zodat het geleverde werk er strak begon uit te zien.
De vliegtuigen van de MLD waren verkregen via regelingen met de VS.
(Aanvullingen betreffende de KLU zijn welkom.)
Twee organisaties daar, het MDAP en de MAAG, gaven spullen weg aan arme geallieerde landen volgens een verdeel en heerspolitiek.
Ze bepaalden ook wanneer een vliegtuig aan het eind van zijn leven in cocon moest, dan wel gesloopt, of, in het beste geval, doorgeleverd aan een nóg armer land.
Naweeën van WW2, onder druk van de Koude Oorlog.
MDAP en MAAG, twee grootgrutters die dat naar mijn idee met volstrekte willekeur deden.
Ze hadden uitsluitend te maken met gewillig 'Ja' knikkende ontvangers.
Als zweefjoch liep ik op De Kooy langs oude mooie Fireflies in cocon.
Maar vijftig meter verderop lagen nóg prachtiger Seafuries ontvleugeld boven op elkaar, drie hoog.
Ze vormden een treurige schroothoop.
Als je stevig tegen de bovenste rompen duwde kwam daar wat beweging in.
Maar dat niet alleen.
Er klonk ook het gekraak van onwillig, weerbarstig aluminium.
Het kraste...
Het klonk onprettig.
Bijlage 17593
Bijlage 17594
Eén naam op de romp van die klasbakken zal ik niet vergeten:
Ltz W L de Kluizenaar aan bakboord onder de cockpitkap aangebracht.
De wat opvallende naam bleef me bij, zomaar.
Vijf jaar later zou hij mijn Eerste Officier zijn in Sq 4.
Wat er al niet in vijf jaar kan gebeuren..., en weer zes jaar later mijn Commandant in Sq 2, bij het verlaten van de MLD, om gevolg te geven aan mijn burger-opleiding.
Ik hoorde toen ook van zijn crash op HMS Illustrious in sept '53, wat in een forse brand ontaardde.
Dat kwam meer voor, maar bijzonder aan deze was zijn keus om over bakboord, waar het vuur woedde, de cockpit te verlaten met een enorme sprong, in plaats van om over stuurboord zachtjes af te glijden via de vleugel...
Hij hield bij hoog en bij laag vol dat zijn enige gedachte toen was geweest: "we stappen toch altijd uit over bakboord".
Dat klopte, maar toch...
De foto's heb ik pas veel later gezien.
Bijlage 17595
Van de scrapheaps op De Kooy heb ik geen beelden.
Beducht voor de bewakingsdiensten heb ik daar -met diepe spijt achteraf- geen foto's van gemaakt.
Reden was dat er voor de Zweefclub de doodstraf op stond bij overtreding van dit stupide verbod.
Zelfs de sloop werd nog tot Dienstgeheim verklaard!
En we hadden de oorlog meegemaakt, dus hield je je daar aan, of zo iets...
Avengers stonden er ook.
Eerst nog in de grote hangar. Daar had de ZCH ook haar werkavonden.
En er was weinig bewaking.
Dus klom ik er in, stil zitten, kijken, opsnuiven...
Ik kon die cockpit dromen!
Maar dat hield na verloop van tijd op.
MAAG bepaalde dat ze gemothballed moesten worden.
Een achterhaald, éénmotorig vliegtuig, en per slot kwam de S2F er aan, meermotorig, 'modern' toegerust. Logische stap.
Maar raar dat op Hato diezelfde Avengers met wat Antilliaanse sloop willekeur werden ontmanteld en omgesmolten...
Behalve dan die ene schietschijf op de San Pedro vlakte, TBM 074.
Zie topic 'foto neptune 212' met een non-topic tussendoortje.
Bijlage 17596
Ergens in het Pentagon in Washington moet er een MAAG-sergeant zijn geweest voor een groot bord.
Met daarop een aantal landen en strijdkrachten verzameld.
In zijn hand kan hij een bosje darts hebben gehad met onderscheidende teksten als: Scrapyard, Mothballs, Dutch museums, or To be delivered to : Turkey, Portugal, etc.
Met een aparte witte dart voor ongeregistreerde en duistere praktijken in Afrika en het Verre Oosten.
De man gooide nog slecht ook...
Goed, daar stonden de TBM's in cocon op De Kooy.
Ooit geweten dat een Avenger in cocon héél rare poten krijgt?
Je kon er niet meer in, en wat er uiteindelijk van is geworden weet ik eerlijk gezegd niet.
Waarschijnlijk toch later nog getroffen door een dart met de tekst 'Scrapheap'?
De prominente toren op de achtergrond is niet de verkeerstoren.
Het is de parachute droogtoren van de afdeling 'bekleder-parachutepakker'.
De toren is niet meer, en hoe het met de behandeling van de latere parachutes ging? Geen idee.
Nee, de echte Toren, de Control Tower,op De Kooy, zag er in 1956 nog heel anders uit.
Vanuit een wat grote blokkenwagen werd er verkeersleiding bedreven.
Bijlage 17597
Dat houdt formeel in:
"Het vermijden van botsingen tussen luchtvaartuigen onderling, en tussen luchtvaartuigen en obstakels op de grond, plus:
Het bevorderen van een 'Orderly flow of traffic'.
Zo, en ga dat nu allemaal maar eens foutloos doen vanuit je blokkenwagen!
De hoge militaire druk, Admiraal incluis, die voor de blokkenwagen staat opgesteld, was daar ter gelegenheid van de eerste vluchten van de ZCH, die door de Marine werd gesponsord.
In 1962 wordt het beter qua Toren.
Er komt een heuse toren, een staketsel waar de wind doorheen kan loeien om zodoende de bouwkosten te drukken.
Het schijnt soms een hele toer te zijn geweest om boven te geraken.
Bijlage 17598
De oude blokkenwagen staat aan de rand van het veld en de meteoroloog heeft zijn eigen betonpaadje naar de kast met de natte-bol thermometer.
Bij ijzel haalt die synoptische meteo-waarnemer die Nattebol nóóit..
Ik was afgedwaald, zoals wel vaker is gebeurd.
Coconeren is waar dit verhaal over zou gaan...
In 1969 moeten de P2V 7's aan de cocon gaan geloven.
Tracker. Vervolgd.