Prestaties Fokker D.XXI

Hoi,

Heeft iemand testdata beschikbaar van de nederlandse Fokker D.XXI? Ik ben geinteresseerd in de daadwerkelijke klimsnelheid en de maximale snelheid bij volledige militaire uitrusting. Finse tests geven voor de topsnelheid ongeveer 416 km/u op 5000m voor een D.XXI met Mercury VII motor. Voor de rest vind ik bij het zoeken topsnelheden van 440 km/u tot 460 km/u. Kan iemand hier wat duidelijkheid over geven?

Alvast bedankt.

Marcel

Hoi Marcel,

Welkom! Ik heb even in het handboek van de D.XXI gekeken en daar staat het volgende vermeld:

Leeggewicht: 1450 kg
Nuttige lading: 600 kg
totaal gewicht 2050 kg
Vleugel belasting: 12,5 kg/m2
PK-belasting: 2,7 kg/pk

Max snelheid bij 2750 t/min. op 5100m: 460 km/h
Kruissnelheid bij 2200 t/min. op 5100m: 342 km/h
Landingsnelheid op 0 meter: 120 km/h

Stijgtijd naar:

3000m 3.1 min
5000m 5,3 min
8000m 10,5 min

Praktische hoogte grens : 11.000m
Absolute hoogte grens: 11.350m

Ik hoop dat je hier wat aan hebt.

Groet,

Mathieu.

Hoi Matieu,

Bedankt voor de zeer snelle reaktie!
460 km/u, dat verschilt nogal met de snelheid gemeten door de Finnen (416 km/u). Ik vraag me af of dit gold voor een volledig uitgeruste D.XXI of voor een 'cleane'.
Ik heb deze handleiding nooit gezien, moet interessante leesvoer zijn. Vaak zie je in engelse 'pilot's notes' ook een grafiek waarin de snelheid is uitgezet tegen de hoogte. Is dat in deze handleiding ook het geval?

De Finse D.XXI verschilde nogal wat van de Nederlandse D.XXI. De Finnen hadden namelijk de toestellen uitgerust met een Mercury VII motor, tegen een Mercury VIII motor van de Nederlandse versie.

Mercury VI-S motor: 645 pk
Mercury VII motor: 760 PK
Mercury VIII motor: 830 pk

De Denen hadden de Mercury VI-S motor in hun D.XXI's gebouwd. Deze leverde 645 pk. Ook deze Deense versie was weer anders dan de Nederlandse of Finse. Later hebben de Finnen nog een aantal extra licentietoestellen gebouwd, die uitgerust werden met een 1050 pk Pratt & Whitney motor. Deze leverde wel meer pk's, maar ik dacht zo even uit het hoofd gezegd dat de stijgsnelheid erop achteruitging, evenals de maximale snelheid door het grotere gewicht.

Met vriendelijke groet,
Jan Grisnich

Hoi meneer Grisnich,

Ik denk dat dat verschil nog ergens anders in moet zitten. De FR-107 was 1 van 4 Finse exemplaren die wel was uitgerust met de Mercury VIII. Volgens de tests had deze een topsnelheid van 413 km/u op 4750 m (bron: Suomen Ilmailuhistoriallinen Lehti 4/2000), toch beduidend lager dan de 460 km/u van de Nederlands. Waren nederlandse D.XXI's veel lichter? Of waren er nog andere verschillen.

Zijn er uberhaupt nog test raporten te vinden van de Nederlandse D.XXI's?

Er zijn denk ik voldoende testrapporten over de D.XXI te vinden, denk wel dat je dan moet zoeken in het Aviodrome archief oid.

De Finse versie verschilde op een aantal punten. Zo was er pantser aangebracht en waren de landingsgestelpoten niet zo gestroomlijnd als de NL'se variant. Die landingsgestelpoten scheelde al 4% snelheid.

Ik sluit me aan bij Edwin. Inderdaad verschilde de Finse kisten nogal. Sowieso was de militaire lading gewoon meer, hoger qua kg. Dat is naast het stroomlijn gedoe de voornaamste oorzaak voor de lagere snelheid met de Mercury VIII. Overigens haalde de Nederlandse D.XXI in de eerste rapporten met Mercury VIII 445 km/h. Door allerlei kleine aanpassingen (betere stroomlijn etc.) werd die verhoogd naar 460 km/h. Ik zal eens kijken of ik wat meer hierover kan vinden.

Aanrader is het D.XXI boekje van Frits Gerdessen, te koop in de LH-shop.

Met vriendelijke groet,
Jan Grisnich

Bovendien heeft Finland een ander klimaat dan Nederland. O.a. temperatuur hebben ook invloed op de prestaties van een vliegtuig.

Er staat me ook iets vaags bij dat de Nederlandse variant gladder was afgewerkt... en dus minder luchtweerstand had. Maar dat is even een brainwave van mij. Zou ik op moeten zoeken.

Het klimaat kan inderdaad van invloed zijn, en het gebruikte type propellor. De Finnen gebruikten bij sommige kisten zelfs een houten driebladige prop.

Hoi allemaal,

Bedankt voor het commentaar. Ik wil zeker nog eens naar Aviodrome. Ik had mijn zoon al beloofd dat we er binnenkort eens een dagje heen zouden gaan. Dat zou meteen een mooie gelegenheid zijn om eens in de papieren te duiken.
Ik zal zeker eens naar dat boekje zoeken.

Ik denk trouwens dat de propellor inderdaad een goede verklaring zou zijn voor de verschillen met het Finse toestel. Het maakte namelijk gebruik van een Ratier propellor van 3m, die niet tijdens de vlucht aanpasbaar was. Voor zover ik weet hadden Nederlandes D.XXI's een 2 spoed propellor met een iets grotere diameter. Het spreekt vanzelf dat de Finse propellor een stuk minder efficient was.
Het gewicht van het Finse toestel was 1970 kg bij de test, ik weet niet bij welk gewicht de Nederlandse tests werden gedaan.

De Nederlandse versie had een totaal gewicht van 2050 kg en een maximum vermogen van 830 pk, wat neer komt op 2,7 pk/kg.
Als de Finse variant 1950 kg woog met een vermogen van 760 pk, dan komt dat neer op 2,6 pk/kg.
Er zijn natuurlijk nog zat andere criteria die de prestaties beinloeden maar dit is even een klein puntje van mijn kant :-)

Citaat:

---

Oorspronkelijk geplaatst door g-1reaper

De Nederlandse versie had een totaal gewicht van 2050 kg en een maximum vermogen van 830 pk, wat neer komt op 2,7 pk/kg.
Als de Finse variant 1950 kg woog met een vermogen van 760 pk, dan komt dat neer op 2,6 pk/kg.
Er zijn natuurlijk nog zat andere criteria die de prestaties beinloeden maar dit is even een klein puntje van mijn kant :-)

---

Hoi,

dat klopt, maar ik heb het hier over een test met een Fins toestel dat uitgerust is met dezelfde Mercury VIII als de Nederlandse variant.

Hoi Marcel,

Over de propeller staat in het handboek het volgende:

De motor is uitgerust met een metalen driebladige bestuurbare schroef met 5,4 graden spoedverstelling, fabrikant De Havilland, type Hamilton Standard.
De schroefdiameter is 3,15 m
De twee schroefstanden zijn:

Kleine spoed, bladhoek op 3/4R = 27,8 graden
Groote spoed, bladhoek op 3/4R = 33,2 graden

De maximale toelaatbare schroefdiameter is 3,20 m; in dat geval is de tipafstand tot den grond in ruststand bij volbelaste machine 268 mm.

Overigens staat ook vermeld:

Het vliegtuig is uitgerust met een 9 cilinder luchtgekoelde stermotor type Bristol Mecury VIII met een diameter van +/- 1,30 m. De motor ontwikkelt een maximaal vermogen van 760 pk bij 2750 t/min op 5100 m en heeft een schroef vertraging van 0,572:1

Misschien bruikbaar voor je. Mag ik vragen van waar je belangstelling voor deze informatie?

Groet,

Mathieu.

Ho Mathieu,

Bedankt voor de info.

De vraag die ik hier stel komt eigelijk niet direkt van mij, maar van een kennis van mij uit Finland. Hij is een (amateur) historicus die op dit moment onderzoek doet naar de aankoop van vliegtuigen door de Finse regering voor de 2e wereldoorlog. Hij vroeg mij naar resultaten van tests van Fokker. Aangezien ik van de D.XXI niet meer dan de bekende feiten ken besloot ik als een eerste stap de vraag hier op het forum te plaatsen. Wat hij precies met de info wil is mij nog niet geheel duidelijk.

Ik denk dat het verstandig is dat hij contact op neemt met Kari Stenman. Dat is een bekende Finse auteur die ook het nodige over de D.XXI heeft geschreven.

Hij kan dan ook het beste in Finse archieven zoeken naar tests die Finland gedaan heeft. Zoals je al gemerkt hebt verschillen de Nederlandse en Finse versies meer dan op het eerste gezicht lijkt.

Ik heb hier nog een prestatiemeting door het RSL gevonden op toestel 212 (Nederlandse variant dus). Daarin wordt een hoogste topsnelheid van 435 km/u. gemeten op 5100 meter.

Beste Marcel,

De test data die jij geeft van ongeveer 416 Km/uur op 5000 meter met een gewicht van 1970 Kg met een Mercury VII motor is niet een Finse test
geweest maar een testvlucht van een Finse D21 FR-76 op Schiphol op 18 Augustus 1937.

Belangrijk is de volledige titel van deze test :

D XXI FINNLAND FR 76
GESCHWINDIGKEITSMESSUNGEN IN VERSCHIEDENEN HOHEN
SCHIPHOL 18.8.'37
MASCHINE MIT KANONENKAPPEN UND MIT N.L.L INSTRUMENTEN

Het gewicht staat hier niet bij want die is van weinig tot geen invloed op de maximale snelheid.

Wel natuurlijk op de stijgsnelheid en op pagina 2 van de test hier :

D XXI FINNLAND FR 76
STEIGFLUG NACH 9000 METER
SCHIPHOL 18.8.'37
GESAMT GEWICHT 1970,6 KG
MASCHINE MIT KANONENKAPPEN UND MIT N.L.L INSTRUMENTEN

De uitkomsten :

stijgsnelheid tot
1000 meter = 1,21
2000 meter = 2,25
3000 meter = 3,37
4000 meter = 4,64
5000 meter = 6,13
6000 meter = 7,93
7000 meter = 10,21
8000 meter = 13,30
9000 meter = 18,08

Stijgsnelheden naar met andere gewichten is makkelijk uit te rekenen want stijgen is niets anders dan overtollig motorvermogen omzetten in hoogte. Dus wet van behoud van energie.

Nog een paar opmerkingen :

De Bristol Mercury motoren zijn hoogte motoren , ik neem dan ook aan dat de Ratier daarvoor ontworpen was om op hoogte en snelheid te presteren, deze propellor zal dan ook ongeveer hetzelfde rendement hebben ( +/- 85% ) als de 2 speed Hamilton Standard. Hebben we het echter over stijgen dan komen er heel andere dingen in het spel en dan kan een andere combinatie veel verschil maken.

Mijn gegevens over Bristol Mercury motoren is dat het enige verschil tussen de Mercury VII, VIII en IX is de schroefvertraging. Het vermogen
is van alle drie maximaal 840 PK op 4100 meter. Het is niet zo zeer verwonderlijk dat voor een motor met een vaste schroef een andere vertraging nodig is.

Waar komt dan die 760PK vandaan ?
Heel simpel dit is het maximaal vermogen op 5100 meter hoogte.

Waarom gaat de Nederlands D21 dan niet harder op 4100 meter ?
Niet so simpel : De combinatie Vliegtuig (weerstand ) , motor en propellor kan zo uitkomen dat als je volgas probeert te geven op 4100 meter hoogte het motortoerental over het maximaal toerental van 2750 tpm gaat.
Waarom heeft Fokker dan de D21 niet zo ontworpen dat dit niet gebeurt en je wel het hele vermogen kan gebruiken ? Misschien wel omdat de Nederlandse luchtmacht had geeist dat de G1 en D21 dezelfde propellors hadden. Het handboek van de G1 geeft namelijk een maximaal te gebruiken motoren vermogen van 830 PK.

Dus pas op in het vervolg om zomaar gegevens zoals maximaal motorvermogen weg te halen anders dan direct van de motor fabrikant.
Het is net als de auto van Jay Leno met een Rolls Royce Merlin motor
waarschijnlijk staat in de gebruiksaanwijzing : maximaal vermogen 300PK
, meer inlaatdruk (dus vermogen ) resulteert in explodeerende banden ! :lol:

Mvg Pim

Citaat:

---

Oorspronkelijk geplaatst door g-1reaper

Ik heb hier nog een prestatiemeting door het RSL gevonden op toestel 212 (Nederlandse variant dus). Daarin wordt een hoogste topsnelheid van 435 km/u. gemeten op 5100 meter.

---

Hoi Edwin,

Bedankt. Is dat een test met een uitgeruste 212?

Pim:
Bedankt voor je uiteenzetting. Dat van die Mercury's was mij niet bekend. Ik ben altijd in de veronderstelling geweest dat de verschillende versies verschillende vermogens hadden. Dus nogmaals bedankt voor je opheldering.