Draairichting van vliegtuig zuigermotoren.
Ik heb een deuk in mijn rechter bovenarm.
Als 16-jarige moest ik een nog warme Tiger Moth aan slaan. de 002, op De Kooy. Bij het tornen sloeg de motor dieselend door. Het contact zóu hebben af gestaan, was de lezing.
Ik ging onderuit.
De rechter arm werd geraakt, en daar nog eens over nadenkende, bedacht ik dat de Gypsy Major dus linksom moet hebben gedraaid-wat hij ook doet-,en dat ik daarna uitsluitend met Rechtsom draaiende motoren heb gewerkt.
Dat bracht me op de vraag waarom tegenwoordig alle mij bekende zuigermotoren rechtsom draaien, terwijl er vroeger veel waren die linksom liepen.
Definitie: Rechtsom betekent met de klok mee draaiend, gezien van achter de motor.
Om met de Tracker te beginnen: Wright Cyclone R 1820. De R staat voor rechtsom draaiend. (1820 is de cilinderinhoud in kubieke inch, zo'n 30 liter).
De vraag is van toepassing op alle typen motor, ster-,lijn-, en boxermotor.
De laatste MLD R3350 proefdraaier suggereerde dat Stermotoren rechtsom
liepen i.v.m. de ontstekings volgorde, maar dat is met een paar wat oudere foto's te ontzenuwen.
De Koolhoven FK51 van voor de oorlog, stermotor en linksom.
De SeaFury, van na de oorlog en ook linksom.
Goed, hier op de getoonde foto's even niet, maar de standaard plaatjes kent iedereen, vandaar dat ik deze toon.
De Centaur van de Seafury is wel ongeveer de mooiste motor die ik ken.
Een schuivenmotor, één blok power, en linksom.
De encyclopedie geeft geen uitsluitsel.
De schroefwind, propwash, roteert onder de romp door en raakt dan het kielvlak.
Een eenmotorige loopt daardoor van koers bij gas geven.
In de start moet er tegenvoeten worden gegeven om dit effect tegen te gaan, en koers te houden.
Dat is soms fors trappen bij krachtiger motoren.
Voor de vlieger die vroeger beide draairichtingen trof was dat wennen,
en was de grasbaan, gelukkig maar, vaak behoorlijk breed...
Heeft iemand antwoorden of suggesties?
foto's: Tiger, FK51, Firefly en Seafury.
Grt, Tracker.
.
Draairichting van vliegtuig zuigermotoren.
Ik heb eerder de suggestie gedaan dat de 'R' voor bv de Wright R-1820, zou betekenen dat de motor Righthand, Rechtsom draaide.
Ergens werd dat door iemand bestreden die stelde dat de 'R' voor 'Reciprocating' zou staan.
Reciprook betekent wederzijds, hier het heen en weer gaan van de zuigers.
Het is een van die moeilijke termen die de Amerikanen volhouden voor makkelijke begrippen. Zoals:
Reciprocating i.p.v. piston engine.
En 'incandescent' light voor een gloeilamp.
En die eeuwige 'PH' voor een F, als in photograph.
Hun 'W' is een 'double you'. Maar www-punt wordt niet 'Triple you' dot, wat je zou verwachten, maar blijft voluit gezegd worden.
Double you-double you-double you-dot., en dat dan vooral heel snel...
Rare jongens, en ze noemen ons -niet Amerikanen- nog steeds 'Aliens'.
Ik heb een keer uitlegd aan een Airline crew -immigration officer op JFK dat in mijn ogen híj de 'alien' was en ik een Europeaan.
Dat moest ik toen in een kantoortje van ze komen 'toelichten', wat erg lang duurde.
Daar wordt een lijstje van bijgehouden kennelijk, want ik had er zeker nog zes keer last van bij daarop volgende aankomsten.
Het ging over de R bij motoren, sorry.
Googlend kwam ik uit bij Engine-Historians in de States.
Ik legde de vraag gisteren voor, en per omgaande kwam het antwoord.
.
"The R designation was invented by the U.S. Military and has been around since the 1920s.
R stands for Radial.
V stands for Vee,
I stands for Inverted,
L stands for inline,
H stands for H-type (like the Napier Sabre), and
O stands for opposed.
One other thing: reciprocating engine designations always have a dash (i.e., R-1830) while jet designations never have the dash.
More information on this is available at
enginehistory.org/reference.shtml ".
'R' is dus simpelweg Radial, stermotor.
Vreemd dat ik dat vergeten was, want dat de Lycoming boxer motoren de 'O' van Opposed hadden was me duidelijk.
Het schutblad van het USAF pamflet uit 1949 gaat hierbij.
Het is te downloaden, en dan blijkt dat de 'Historian' helemaal gelijk heeft met zijn antwoord.
Rond 1955 werd de top bereikt in de zuigermotor techniek, waar het de grote jongens betrof.
De R-4360 van o.a. de C124, Globemaster, is de zwaarste die succesvol is geweest.
Grotere cylinder inhoud gaf instabiliteit, en nog meer cylinders leidde tot koelings problemen.
En om die problemen te overwinnen ging de noodzaak ontbreken, want de Jet deed zijn intrede.
Beetje lang verhaal, maar het ging dus over de 'R'.
Grt, Tracker.
.