Nederlands Indië en Watervliegtuigen.

[Stef]

Fokker B.II 1923 Net als de B.I (1921) met met lichtmetalen romp, gemaakt in Amsterdam Schellingwoude.
1 gebouwd, scheen niet te voldoen en paar jaar later gesloopt.

Ook weer diverse fabrieksfoto's.

Zijn er meer mensen die dit soort foto's verzamelen?

[LVA-40]

Ha Stef,

Ja, ik. Maar dat zal je niet verbazen.
Wat mij wel verbaast is de verfrommelde kajuit op de achtergrond van foto 1. Wat is dat voor een kajuit? Ik heb wel een idee, maar ik laat het sparren graag aan de anderen over, omdat het ook maar een idee is.

[Tracker "Jaap de Moor"]

Ik hou het op een voor-studie van de simulator voor de F-XVIII.

En wel die in Oriol uitvoering, met boordschutter in het dak.

De nog niet voltooide vleugelstompen moeten de geavanceerde 'visuals' gaan ondersteunen.

De afdeling Virtuele Visuals van Fokker anno 1923, want dat is het jaar des Heren hier, heeft het geplande object helaas niet op tijd af gekregen.

Er moest nog té veel er aan voorafgaand worden uitgevonden.

Wel al is één innovatie te zien:

Er lijkt me sprake van een vleugel profiel met een holle onderzijde!
Hoe on-Fokkeriaans...





Niet te serieus nemen graag,

Tracker.

[Stef]

Hoi Jan,
Dat is inderdaad geen verrassing.

Ik heb ook een beetje zitten peinzen over die "kajuit".
Ik dacht eerst aan een romp van een verkeersvliegtuig, maar dan lijkt een begin van een vleugel gemaakt van stalen buis niet te kloppen.
Normaal gaan we bij Fokker (1923) uit van een houten vleugel uit een stuk.
Ook de plaatsing van de deur en 2 ramen kan ik niet thuis brengen.

Is er ooit iets van een mock-up gebouwd voor de F.VII, die kwam tenslotte in april 1924?

Ben wel benieuwd waar jij aan denkt

[LVA-40]

In de zomer van 1923 was er al een ontwerp F.VIII, een F.V uitgevoerd als anderhalfdekker. Ziet er wel stoer uit, maar uiteindelijk is dat niets geworden. De F.VII was toen al in beeld en er zijn foto's bekend van een F.VII vleugel (datum juni 1923). Dus nog steeds de vraag: waarvoor diende de kajuit?!

[g-1reaper]

Dat lijkt mij inderdaad een soort mockup, die constructie van de F.7 zie je er al een beetje in terug, hoogdekker met direct onder de vleugelvoorrand de stuurhut (cockpit).
Ik heb nog nooit een Fokker foto uit die tijd gezien van een mockup.

[Stef]

Volgende in de lijn is de B.III. 1 gebouwd.
1e vlucht november 1926, bedoeld als lange afstandverkenner.
Aangeboden aan de MLD, maar die kon er blijkbaar niet veel mee.
Toen omgebouwd naar een passagiers uitvoering en uiteindelijk verkocht aan Vanderbilt.





Daarna kwam de B.IV (F.11 in Amerika) 1e vlucht 1928
Fokker had hier hoge verwachtingen van. Aangezien de fabriek in Amerika de duraluminium rompen niet kon maken werden die in Nederland gebouwd.
Direct 20 rompen besteld. o.a. als gevolg van de beurscrash in 1929 stortte de markt in en kon Fokker er uiteindelijk met heel veel pijn slechts 4 verkopen.
Ik dacht dat er 7 gebouwd zijn.
De TH heeft jarenlang een gloednieuwe romp gehad, maar zoals in die tijd gebruikelijk op een gegeven moment laten slopen.
Zoals, niet gehinderd door enig historisch besef, met zoveel spul is gebeurd.







Een romp (cn.906) is in bezit van huidige Aviodrome (foto nog uit Aviodome tijdperk) te leen uit Canada waar het in 1935 is gecrashed.




Groeten Stef

[Tracker "Jaap de Moor"]

aanvulling mis gegaan.

[Tracker "Jaap de Moor"]

Op pagina 6 ging het over bommen laden te Tarakan, Borneo, middels een bom-vlot.

En over rondvaren in een Indo-gondel met Sambo en het 'lachebekje'.





Er is een relatie tussen de twee foto's die me hiervoor ontgaan was.

Het bommenladen laat een leidinggevend officier zien van Indische komaf.
Hij mag niet onvermeld blijven; dat was ik eerder vergeten te doen.

Hij is C L J F Douw van der Krap, die in 1949 tot Ridder MWO zou worden geslagen.

Hij raakte in Nederland krijgsgevangen in 1940.
Zat in diverse beruchte kampen, waaronder Colditz, en was daar een drukke baas.

Kort gezegd, hij was "slechts met de grootste moeite te handhaven door de Duitsers".

Hij ontsnapte uiteindelijk, en dat was een prestatie van belang.
Bedenk wel dat er in 1944 héél weinig mensen rondliepen met een Indonesisch uiterlijk...

Googlen levert een interessant verhaal op.

Nu de foto's.
De foto hieronder en die van de mannen op het vlot zijn genomen met hetzelfde licht-lekkende boxje, vermoedelijk op dezelfde dag.



Nu nog de relatie tussen Heer Douw en het vaartochtje.
Het is een flinterdun draadje, maar toch:

De munitie werd eerst per smalspoor wagentje in grote kisten aangevoerd naar de kade.
Daar werd het transportgroepje voltallig vereeuwigd, tevreden met hun gedane arbeid.

En helemaal rechts op deze foto staat weer het lachebekje uit de gondel, de jongere broer van mijn vader.

Het NIMH, waar deze foto vandaan komt noemt hem als P A de Moor, helemaal correct.



Dit wilde ik nog even kwijt.

Er is nog een zijlijntje.

In de MLD vlogen we operationeel met vaste bemanningen.
Zo vloog ik een jaar lang met de schoonzoon van Hr Douw van der Krap, Jan was zijn voornaam.

Een Ridder MWO is dat niet voor niets geworden; er zit een kop op.

Vooral een Indische dochter weggeven gaat niet vanzelfsprekend.
Daar werden door de Kolonel, die inmiddels was gepensioneerd, zeer strenge regels aan verbonden.
Alles in het tijdsbeeld van toen uiteraard.

Soms, als het (heel kort) over privé ging tijdens een reis mompelde Jan dan iets van:
“het is allemaal maar knap lastig”.

En dat was het.


Tracker.

[Tracker "Jaap de Moor"]

Ik ga verder met de Watervliegtuigen, volgend hoofdstukje.

De Fokker T IVA.

De albums bevatten geen verdere T IV's meer.

De tijd schreed voort.
In 1936 kwamen de eerste verbeterde machines van een groep van twaalf aan in de Oost.

Deze T IVA had behoorlijk krachtiger motoren, en de romp had een andere 'look'.

Tien ervan haalden de 'eindstrijd' in begin '42, en werden toen opzettelijk vernield.
Twee verongelukten.

Helaas zijn er niet veel T IVA foto's in het album opgenomen.
De lol raakte er kennelijk een beetje af bij mijn Pa.

Het resultaat blijft dus wat beperkter.
Achter in een van de boeken zit een grote foto, los, al 70 jaar, maar gelukkig onbeschadigd.
Hij moet nodig in een map opgeborgen worden.



De MLD bestond 20 jaar in 1937, en dat was aanleiding om een groepsfoto met allure te laten maken.
Hij is genomen op Morokrembangan, bij Surabaja, in en voor hangar tien.

De machines er in en de mannen er vóór.
Er werd een beroepsfotograaf ingehuurd.
Deze bleek in staat om 500(!) man in bijna perfecte symmetrie op te stellen.



Onder het landingslicht in de bakboords vleugel ziet u een groen pijltje.

De zittende lieden op de voorste rij zijn officieren; ze hebben allen in opdracht -of volgens afspraak-, het linker been over het rechter geslagen.

Ik ga eerst aandacht vragen voor een absoluut onbelangrijk detail, maar ik heb inmiddels zo veel tijd aan deze foto besteed dat ik er niet meer om heen kan...

Op de voorste rij bevinden zich ook twee burgers in een wit pak.
Een ervan doet het netjes, is voorzien van een vlinderdasje.
Dat heette ook wel een 'propeller', dus hij was geheel in stijl bij dit
gezelschap.



De ander valt meer op.
Hij draagt een tropenhelm en een zeer uitbundige stropdas.
Zijn functie in het Gouvernement zal hem dit wel voorschrijven.
Hij draagt zwarte schoenen, net als de andere burger.
Het is hem vergeven; alleen de Marine verstrekte namelijk witte schoenen bij het tropenuniform.

Maar wat onvergeeflijk lijkt is het feit dat de man ten eerste zwárte sokken draagt, als enige van de vijf honderd, en dat ten tweede, hij zijn been héél hoog, a-symmetrisch, optrekt om dat te tonen...

Het moet de fotograaf vast zijn ontgaan.



Even terug naar het eerder genoemde groene pijltje.
Dit maakt de foto voor mij een stuk persoonlijker, omdat het de oude Tracker markeert.
Ik kwam er pas twee jaar geleden achter dat mijn Pa ook deel uit maakte van de groep.
Hij had me dat zelf nooit verteld.

Dertig jaar later was hij tijdens een reis Hangarofficier aan boord van de Doorman.
Vader en zoon, beiden officier, op dezelfde reis.
Dat was nog niet eerder gebeurd.







De MLD werd 50 dat jaar, en ik de helft.
Ik filmde toen wat met een 8 mm opwind-Kodak.
Fotograferen werd daarom eigenlijk vergeten; blijven alleen deze wat vage film snaps over.
Ik kan me daar wéér over verbazen...


Het mag er goed uit zien vóór hangar X, maar binnen is de boel ook symmetrisch opgesteld.
De T IVA wordt geflankeerd door twee Dornieren Wal naar mijn mening.
Belichting bijstellen levert niet meer op dan op foto 8 is te zien.



De grote Fokker staat er mooi bij.
Beide propellers staan keurig opgelijnd in de tien voor twee stand.
Dat Fokker alleen aan bakboord landingslichten en de pitotbuis had zitten kon de fotograaf niet helpen in zijn streven naar symmetrie.

Maar wat hem wél is ontgaan is het feit dat een onverlaat de wat onhandig gevormde-deur-met-kijkgat van de T IVA aan stuurboord dwars heeft gezet.
Foei!



Eenmaal aan de slag met de foto heb ik hem van alles ontdaan.
Blijft over het vooraanzicht van de T IVA zoals dat weinig is gefotografeerd.
En ik heb de deur dicht gedaan.





De zeventien en de achttien zijn op de bekende wijze gefotografeerd.






Vanaf de overkant van het vaarwater zag de basis er als volgt uit, met hangar tien, X, aan de linker zijde.
Dit alles ligt aan de Noord-Oostpunt van Java.





vervolgd.