Fokker S11

[ruudvanom]

De S-11 kraamkamer. Fokker montagehal S-11, 1951.



Ruud.

[Kaasjager]

Mooi, bedankt voor het delen!

[ruudvanom]

Propeller montage S-11.
Het schijnt behoorlijk koud te zijn in de hal gezien het feit dat beide monteurs een das onder hun overall dragen.
De tekst op de achterzijde is ook afgebeeld. Interessante tekst die bijv. zegt dat vooral de hulp van Amerika en het Marshall Plan aluminium de bouw mogelijk maakte.
Let ook op de zin: a trainer meeting the most rigid military requirements and equipped with instruments standard only in fighter planes a few years ago.



Ruud van Ommeren.

[Tracker "Jaap de Moor"]

Ik was een topic begonnen dat 'Vraagstukje' heet.
Eigenlijk ging het uitsluitend over de S-11, maar dan wat technisch en in aanbouw bekeken.
Bok op de romp, die uiteindelijk de Trilobiet moest huisvesten, een contraptie die alleen bij Dhr Farman bekend was.

Parallel daaraan loopt deze S-11 topic, waarin ik dit bericht nu plaats.
Niemand vermoedt S-11 info onder de titel 'Vraagstukje', wat geen handige naam was, dus voor het meerdere dat ik heb vervoeg ik me nu hier.
Wel jammer van de goede foto's; die blijven nu een vraagstukje..

De opstelling van de foto's hierboven is er een uit 1951.
Er is licht en ruimte in de hal, en hopelijk is er al een begin van muziek via de
4-kanaals 'Radio Distributie' van toen, met de ArbeidsVitaminen.
Eddy Christiani en de Selvera's waren te horen, om er maar een paar te noemen.
Ja, dat waren woeste tijden...

Tezelfdertijd was men in Hyderabad, India, bezig met zijn eigen 'S-11' trainer.
Het was de Hindustan HT-2. Ik zag er enige overeenkomst in.
De productielijn ziet er modern, ordelijk en overzichtelijk uit.




Met een Gipsy Major van 145 PK en een welbekend model vliegtuig, had men misschien beter gewoon Chipmunks kunnen kopen bij De Havilland Canada of UK.
Maar het land was zelfstandig geworden, en dan móet er een eigen industrie komen.
Dat 's Lands ego wil wat, en dat gold m.i. ook voor Fokker na WW2.

Dus geen eekhoorns naar India. De HT-2 werd afgezet aan de eigen strijdkrachten, zoals te verwachten was, maar vergeet niet dat er ook via een duister circuit, 12 zijn geleverd aan Ghana.
Ja, Ghana. Verder aan niemand, maar ik las dat er toch nog een twintigtal luchtwaardig is op dit moment, en dat is weer mooi.

De S-11 productielijn bij Fokker, waar ik een foto van heb, ligt waarschijnlijk een paar jaar eerder.

Het ziet er wel gepland uit, maar niet erg handig, (op het eerste gezicht).




Ik kreeg de neiging er het volgende van te vinden:

Men neme een gestraald staalbuis rompje, voorzien van extra rug en een kielvlak.




Daar neemt men er tenminste dertien van en zet ze strak naast elkaar.
Oplijnen in rij en gelid met de kielvlakken als richtlijn.
Dat is bijna helemaal gelukt.

De jongste aanwinst staat, van ons uit gezien, achter in.
Daar kan er niet meer een bij, omdat er ter plekke in de constructiehal
een geïmproviseerde werkbank staat opgesteld.

Stabilo's kunnen er niet aangehangen worden in deze formatie.
Maar wel motoren; een hele rits staat klaar.

Van het balsa-model dat je vroeger bouwde wilde je graag zien hoe het ging worden.
Aan de romp maakte je een geïmproviseerde vleugel van twee liggers, en op de romp flanste je dan de voorgevormde plastic cockpitkap.
En als dat geheel dan werd rond gedraaid met gestrekte arm, kreeg je alvast een goede indruk van hoe mooi het wel zou gaan worden...

Of was ik de enige die dat op zijn dertiende, en later ook nog, deed?
Nee toch hoop ik!

Fokker wachtte nog met de vleugels, maar de cockpitkap, die dubbele grote 'parasol', ging er al in een vroeg bouw-stadium op.
Ze waren gedekt door een hoesje, (dat kun je bijna niet meer zeggen tegenwoordig),
in de hoop dat er tijdens de bouw geen grote krassen in zouden komen.

Zo kon Meneer Beeling en zijn gevolg al goed zien hoe het ging worden!
Hij zou met name met die kap nog het nodige te stellen krijgen later...

Het verbandtrommel-luikje (zie onder 'vraagstukje') en het dat-wat-niemand-weet-luikje werden onmiddellijk na de kap aan de romp gelast.

De motoren waren ruim op tijd besteld.
De logistiek van Lycoming was dik in orde, en daarom staan er al krachtbronnen voor negen van de dertien muskiet achtige rompjes.
Een paar al toegedekt met motorbeplating, maar allemaal nog los-staand.

Maar zo kon meneer Beeling en zijn gevolg al goed zien hoe het ging worden!

Bij de eerste nog kale motor is iemand de beplating aan het voorbereiden, en verderop terug in de lijn kijkt iemand of het nog om hetzelfde type motor gaat..

Het is een bruisend geheel.

De vleugels worden in een rustig tempo in de aanpalende hal gebouwd.
Ze zijn van aluminium.
Houten vleugels zijn sterker en gaan langer mee, maar dat vinden gelukkig
maar wéél weinig mensen...




Het bouwen van zo'n vleugel valt niet mee in je eentje als plaatwerker.
De wat weerbarstige, half gebogen plaat moet tijdens het popnagelen
goed op zijn plaats worden gehouden.
Een enkeling gebruikte daar ook zijn kin voor..

Flauw. Ik hoop dat er nog meer productie foto's opduiken.



Tracker.

[Heron]

Flauw...?
Ik vind er toch tenminste 2 tekstuele juweeltjes inzitten

[Angel]

Ik vond het ook wéél vermakeijk

[Kaasjager]

Fantastisch Tracker!

[j.weel]

ik vond het ook leuk leesvoer
er zal een sisteem in gezeten hebben
maarja welk sisteem

[Kaasjager]

Dat de motoren al zo vroeg aanwezig zijn, is wel een beetje apart, denk ik. Er is toch nog altijd zoiets als 'stilstaand kapitaal'? Uitgaande van het feit dat motoren toch een redelijk bakkie geld kosten...

De vleugels worden op een interessante manier gebouwd (althans, lijkt me). De voorligger met vleugelneus en achterligger met achterrand apart, die later waarschijnlijk worden verbonden met elkaar.

Wat me opvalt als ik zo naar die vleugel aan het turen ben: de verstevigingen ter hoogte van het looppad op de bovenkant van de vleugel. Ziet u ze ook? Balkjes in dwarsrichting, tussen twee ribben.

[j.weel]

in het eerste plan met de s11 werd er wel gedacht aan een vleugel van hout
maar daar werd van afgezien omdat er toen geacht werd dat aluminium modern was
helaas waren dingen zoals metaalmoeheid toen nog lang niet zo ver onderzocht als nu