PH-XXI - Fokker D.XXI replica

[huub vink]

Oeps, zelfs nog voor het eerst spatje verf op de nieuwe D.XXI zit, lijkt de discussie al los te barsten. In het verleden heb ik al eens een draadje op gezet waarin ik een groot aantal kleuren combinaties op een rijtje heb gezet, waarvan de bedenkers allemaal hun (onderbouwde) redenen hebben om er vanuit te gaan dat dit de autentieke kleuren zijn.

Al sinds ik mijn eerst FROG modelletje van de D.XXI in elkaar plakte heb ik mij over dit probleem gebogen en tot op heden nog steeds niet op weten te lossen. Mijn vader heeft de originele kleuren gezien, omdat hij tijdens de mobilisatie en de meidagen bij de luchtverdediging van Schiphol gestationeerd was. Hij beschreef de kleuren als "lelijk en grauw, een beetje of de vliegtuigen vies waren". maar verder reikte zijn kleurengeheugen niet. Mijn zoektocht heeft me zelfs naar de originele hal in Sassenheim gebracht, waar in de late jaren 30 door de firma Sikkens de originele verf werd gemengd. Zoals al eerder is gemeld, heeft Sikkens niets meer en de mensen, die misschien nog iets wisten, zijn al lang verdwenen. Overigens is deze hal inmiddels ook ingrijpend verbouwd.

Uit oude correspondentie is een en ander af te leiden, maar je weet zelfs niet zeker of de geciteerde brieven de laatste waren over dit onderwerp en of de kleuren uiteindelijk exact gemaakt zijn zoals in de correspondentie omschreven. In mijn wereld valt iets uiteindelijk weleens anders uit dan in de aanvankelijke scope was omschreven. Om allerlei reden zit er vaak het nodige verschil tussen "design" en "as built". Vandaar dat deze termen dan ook bestaan.

Onder andere op het wrak van de 229 in Aalsmeer zitten nog wat verfresten. Maar je kan je afvragen in hoeverre deze verf na 75 jaar nog op de originele kleur lijkt. Daarnaast, moest ik concluderen, is het ene restje bruin heel anders getint dan het andere restje.

Wat voor kleuren er ook op de D.XXI komen te zitten, het zal altijd een keuze van "het meest waarschijnlijke" zijn in de ogen van degene die de keuze maakt. Zo is ook de keuze van de kleuren voor Daan's D.XXI tot stand gekomen. Veel overleg en in ieder geval heeft de heer J.H.N. Greuter er een diepgaande studie naar gedaan, waardoor de keuze in ieder geval onderbouwd is. De originele verf is helaas allang uit het assortiment van Sikkens verdwenen.

Tot slot, wellicht is het verhaal dat ik onlangs van een bevriende Fransman te horen kreeg wel leuk om in gedachte te houden. Hij vertelde mij dat de Franse Nieuport-Delage jager voor de oorlog vrijwel dagelijks schoon werden gemaakt met diesel, omdat dit de wrijving zou verlagen en daardoor het de prestatie's zou verhogen. Je kan je afvragen wat dit dagelijks poetsen met een oplosmiddel voor effect heeft gehad op de originele verf.

Met groet,
Huub

[Pim Pouw]

Oeps, zelfs nog voor het eerst spatje verf op de nieuwe D.XXI zit, lijkt de discussie al los te barsten.

Ach ja bij ons officieel debuut van de Fokker D7 hadden we binnen tien minuten al de opmerking doorgebeld gekregen dat de roundels er ondersteboven opzaten.......

[KriskrasKapitein]

Zou er niet een manier zijn om de samenstelling van de verf chemisch aan te tonen ipv door te kijken naar de kleur, en zo de verhouding van de stoffen die erin zitten een nieuwe verf te construeren?

[Kaasjager]

Zou er niet een manier zijn om de samenstelling van de verf chemisch aan te tonen ipv door te kijken naar de kleur, en zo de verhouding van de stoffen die erin zitten een nieuwe verf te construeren?

Zeker mogelijk! Aan de andere kant, zijn de beschikbare restjes vliegtuig waar we nog wat verf op zien, in de loop der jaren aangetast door zuren, stoffen, etc. Denk aan gelekte benzine rond bijvoorbeeld het D.21 wrak dat nu in Crash ligt. In het verslag van de berging van deze kist staat (bijna letterlijk) dat ze de benzine roken toen ze gingen graven.

Zo eenvoudig is het helaas niet.

En zo kom je ook bij een definitie van "originele kleur". Is dat de kleur 'af fabriek' of die na een paar jaar gebruik. Onder meer uit de post van Huub geeft te denken dat deze kleur al zomaar wat af kon wijken van het origineel.

[Mathieu]

Is het volgende mogelijk: restje verf wordt naar een gespecialiseerd laboratorium gestuurd kunnen zij dan precies bepalen vele stoffen er gebruikt zijn destijds?

[CeBro]

Jaren geleden tijdens een bezoek aan het museum van BAHAAT in België zag ik wat kleine restanten van Nederlandse toestellen met daarop verf, zoals de chocaladebruine kleur (of zoiets vergelijkbaars). Maar zoals reeds is aangegeven is het nagenoeg onmogelijk de verf te reconstrueren door oxidatie, inwerking door stoffen van buitenaf etc. Je kunt het hoogstens benaderen. En zoals met alle discussies er blijven altijd partijen die van mening blijven verschillen.
Mvg
Cees

[g-1reaper]

Geen enkel onderzoek is waterdicht. Zo hoorde ik recent dat tijdens het maken van camouflage en kentekens de kleuren groen, bruin en zand zijn gebaseerd op een model. Maar wat nu als dat model niet uit de periode 1938/1940 stamt, of jaren later door een overijverige bezitter is overgeschilderd? Ik heb in de loop der jaren veel modellen gezien waarvan beweerd wordt dat het de oorspronkelijke kleuren zijn. En je raad het al, het zijn modellen met allerlei verschillende kleuren!
Ik vind het in ieder geval een interessant onderwerp! Wellicht ligt het antwoord wel ergens in een priveverzameling en wordt dat geheim zorgvuldig bewaard. Wie zal het zeggen.

[spitfire]

Heren bedankt en veel respect voor jullie interessante kleur discussies Ik begrijp intussen wel,dat er geen mengschema’s meer zijn, uiteindelijk maakt het ook niet zoveel uit, ik moet zelf de keuzes maken en zal dat zo nauwkeurig mogelijk doen
Aan de meest volhardende discussie heren bied ik aan om op eigen kosten daarna het juiste schema aan te brengen in een moderne tweekomponenten verf
Willen of kunnen deze heren dat niet is wat mij betreft de discussie gesloten en hebben we een door allen een geaccepteerde kombinatie

[spitfire]

Heren, een korte ''trailer'' die mijn kleinzoon Tom heeft gemaakt.
https://www.youtube.com/watch?v=PTz7CLRyZZQ

groeten , Jack

[LVA-40]

Ziet er goed uit!