De KLM Vink en de Deco-versie.

[ruudvanom]

Hallo Tracker.

Gezien het feit dat er zowel een F.II als F.III's in deze ruimte staan krijg ik het idee dat het de werkplaats/hangar van de KLM op Waalhaven is en geen fabriekshal van Fokker in A’dam-Noord of Schiphol.
Kent iemand dit bouwsel?

Groet, Ruud.

[Tracker "Jaap de Moor"]

Ik heb mijn foto van een KLM Blog gehaald.

De tekst luidt:
"Left: Fokker 2, Right: Fokker 3, both in the maintenance-hangar in Waalhaven airport, NL.".

Dat lijkt me te kloppen.

[washout]

Aha, gezien de foto van een jonge man, die aan de KLM F-III schilderde, zou dus kunnen blijken, dat wellicht de basis beschildering met de druppelvorm achter de deur door de Fokker-fabriek aangebracht was, en dat luchtmaatschappijen naar eigen ontwerp dat achterste deel met hun eigen embleem konden versieren. Kan dat kloppen?
Het zijn trouwens iedere keer weer buitengewoon fraaie foto's.

[ruudvanom]

Om de vorige foto aan te vullen hieronder een tweede, tijdens dezelfde gelegenheid genomen. En we weten nu dat het de onderhoudshangar van de KLM op Waalhaven is.
Gaat naar "Foto's van vooroorlogse H-, PH-, PK-, etc." als foto 128.
Nu zijn de Fokker F.II H-NABC en de F.III H-NABJ volledig te zien en weten we dat rechts de F.III H-NABN staat. Let ook op de man liggend op een stellage boven de romp, nogal smalle plank waar hij op ligt.
Deze twee foto's zijn uit het archief van de Engelse luchtvaartjournalist/-schrijver John Stroud (zoals meerdere uit mijn verzameling), geboren op 3 april 1919 en overleden 14 maart 2007.



Groet, Ruud.

[Tracker "Jaap de Moor"]

Ruud, bovenstaande foto heb ik ook; hij ligt nog in de wacht.
Maar nu je de man op de plank noemt wil ik er nog iets aan toevoegen.

De stellage waar hij op ligt, te schilderen denk ik, al zie ik geen verfpot, is tijdelijk.
Opgezet voor de gelegenheid.
Smalle basis, dunne plank, maar bovenal:
het hele spul is met lijmklemmen in elkaar gezet!
Weliswaar forse hier en daar, maar het is verwonderlijk dat KLM op deze wijze een vloot in de lucht kon houden...

Prachtig!




Tracker.

[Hans023]

Die gevaarlijke steiger heeft natuurlijk alles te maken met voor hoeveel beperkt geld de dingen moesten gebeuren. Bij de Kleine Lonen Maatschappij moest je te hoofdkantoor Den Haag je potloodstompje inleveren als je een nieuw potlood nodig had. Met zuinigheid en vlijt... ik mag dat zeker wel en wat een fantastisch bedrijf is er uit voortgekomen.

Achtergrond is natuurlijk tientallen jaren van verlies draaien: welke, hoe weinig jaren heeft KLM eigenlijk winst gemaakt? Wie weet dit precies (schijnt alleen 1934 en 1954 t/m 1961, daarna weer vele jaren a 75 milj gulden verlies/jaar). Zou het graag eens uitgezocht zien, voor zover je natuurlijk alle schimmige sponsoring er uit kunt filteren (de 6 oprichter CEO's regelden al "Koninklijk" voor de 1e vlucht waar een ander 100 jaar kwaliteit leveren over doet; onder grootaandeelhouder overheid kon je nooit lek gaan; na 2 jaar al feitelijk failliet en toen begon het overeind houden al met een 4 jarige subsidieregeling, gevolgd door een 7 jarige subsidieregeling). Ik herinner nog de jaarlijks rituele bezweringen onder de noemer "valutaire tegenwind".
Overigens waren de vooroorlogse subsidies een schijntje vergeleken bij wat alle andere nationale trots maatschappijen kregen en is de bijdrage van KLM/Schiphol aan BV Nederland onmeetbaar groot. Om misverstand te voorkomen: ik denk dat we bijzonder trots mogen zijn op alle geleverde prestaties.

Prachtige foto's trouwens in dit leuke art deco draadje.
Hans

[Tracker "Jaap de Moor"]

De NABJ en de N werden afgeleverd in april 1921.
De NABC was al vanaf sept '20 in KLM, en lijkt hier binnen te zijn voor onderhoud.
Dat samen maakt het waarschijnlijk dat dit een KLM hangar is.

In later tijden had KLM de gewoonte om na aflevering af fabriek nog geruime tijd zelf aan de nieuwe machines te werken voor modificaties en inrichting, waar de fabriek geen gelegenheid, of middelen toe had.

Ik wist niet dat die gang van zaken al vanaf het prille begin aan de orde was, maar daar ziet het, gezien de overzichtsfoto's, wel naar uit.

Aan de NABJ wordt het Deco embleem aan de linker kant aangebracht, terwijl de rechter zijde nog wit is.
Het wachten is op invulling door de decoratieschilder.
Dat is goed te zien op de uitvergroting van de stellage hier boven.
Het lijkt als of de suggestie van Washout klopt, nl dat Fokker de hoofdlijnen verzorgde en dat KLM de boel zelf completeerde.

De J, en mogelijk de N ook, staan op open spaakwielen, nog niet voorzien banden.
De velgen zullen daar wel tegen bestand zijn geweest.
En de Dunlop banden hadden misschien afleverings vertraging...
Maar het blijft een merkwaardig gezicht.
Hier volgt de overzichtsfoto opnieuw.








Er hangen twee schijven aan de propellernaaf, geen idee wat ze betekenen.
Ze hebben een te groot gat om als wielbekleding, wieldop, te dienen.

Nog een keer terug naar de evenwichtskunstenaar.
Hoe is deze man daar beland?
Er staat geen ladder in de buurt van zijn bouwsel.
Wel is er een verderop tegen de vleugel geplaatst, bezet en wel, maar die reikt maar net
tot aan de voorlijst.
De stellage-plank hangt daar ruimschoots boven...












Er is een zij-paneel van de motor beplating verwijderd, en met extra belichting wordt de
Armstrong Siddeley Puma een beetje zichtbaar in zijn ruime behuizing.
De zes uitlaten zijn kunstig samen gelast tot een markant gevormde en aerodynamisch verantwoorde schoorsteen.
Jammer dat de wel heel erg platte neus enig voordeel weer teniet doet.







Terug naar emblemen.
In 1921 was Deruluft opgericht, Deutsch-Russisch, om Berlijn met Moskou via via te verbinden.
Hun Fokkers FIII vertoonden de ons bekende belijning met een ruim 'invulvak' voor het beeldmerk.

ArtDeco was daar niet meer aan de orde.
Rusland was Sovjet geworden; de revolutie was nog maar vier jaar oud.
Dus werd het Hamer en Sikkel, wat koren aren, en een tekst in Sovjetstijl, iets als:
“Mit Komfort über die Wolken”.
Een dichterlijke vrijheid, want met een FIII zou je niet boven de wolken willen vliegen, afgezien van of het zou kunnen.






Een promotiefoto van ze heeft een paar dingetjes.
Een Sovjetse daalt af in een Sovjet outfitje via het kippentrapje, wat op zich vrij gevaarlijk was.
De vlieger is al uitgestapt, hoe hij dat deed is me niet duidelijk.
Hij staat keurig in pak, maar nog met zijn 'über die wolken' vliegkap op.
Kennelijk werd daar toen vóórdat men uitstapte het hele vliegtuig horizontaal gezet.
Heel attent, en de bagage werd eerst uitgeladen, en pas daarna de passagiers...
De open spaakwielen zweven net iets boven het gras, en óf dat gras óf de hoge hangardeuren
horen niet in de foto thuis.
Deruluft hield het tot 1937 vol.







Ik schreef ergens dat de Vink lang werd gevoerd, tot in de zestiger jaren.
Maar begin vijftig neemt het formaat van de vleugeltjes al wat af, en komen de letters KLM meer en meer in beeld.
Vaak ook samen.
De marketing markt is in beweging geraakt, want eind vijftig moet het alweer anders.
De Vliegende Hollander wordt overboord gezet van zijn eigen schip; het moet strakker gaan ogen.

De Kroon boven de vink was al aan verandering onderhevig geweest, maar moest het nu helemaal ontgelden.
De Vink werd in het embleem vervangen door de letters K L M.
Dat was nog te billijken, maar de Kroon...
Een streep, vier ballen en een kruisje.
'We' doen het er nóg mee!

Nu moeten we even terug naar het boek 'KLM in beeld', want daar in wordt aandacht besteed
aan deze transitie, en wel op blz 69.

Er is over nagedacht want het nieuwe embleem wordt niet tegen de Vink afgezet, maar
tegen good old Deco!

Zo wordt het ook besproken, met Deco in het verleden alleen voorkomend op de vliegtuigen.
Na de Vink op blz 19 komt de Deco dus toch nog aan bod in het boek, zij het wat laat.











Dit is ook meteen de laatste keer dat het oude Art Deco embleem in beeld komt.

De Wing is er nog wel, zo hier en daar, maar het neemt af.

Totdat de Henrion (ballen) Kroon en de letters KLM het helemaal over nemen.


Vervolgd

[Classic]

Tracker,

In de jaarverslagen 1920-1924 niets kunnen terugvinden over de vink.
Op het briefpapier van de KLM wordt in de eerste jaren geen enkel logo gevoerd.
In Het Vliegveld van 1920 wordt, bij de gevlogen overzichten van de KLM, het volgende logo geplaatst:

Helaas heb ik Het Vliegveld van de jaren 1921-1924 niet in mijn bezit.
Wellicht dat daar nog iets te vinden is.

Bij de introductie van de H-NACC, die op 13 juni 1924 wordt ingeschreven, zien we de vink verschijnen onder de ramen.
Boven de vink de tekst: Koninklyke Luchtvaart Maatschappy.
Wellicht dat hier de stap tot verandering is genomen.

Dat de machines vaak in de hangaar staan kunnen we lezen in het jaarverslag van 1924:
"Op de 100 dienstdagen per vliegtuig waren in 1923 34 dagen en in 1924 slechts 24 dagen, waarop het uit de vaart moest worden genomen voor het ondergaan van herstellingen enz. Het is een bewijs van de uitstekende werking van den Technischen Dienst, dat zulk een resultaat werd bereikt."

100 dienstdagen, d.w.z. dat er veel onderhoud moet worden gepleegd.
Ook het linnen werd vervangen en dan moet er ook weer geschilderd worden.

Mvg,
Classic

[Tracker "Jaap de Moor"]

Je bent me voor met dit embleem uit 1920.

Ik had het opgeslagen omdat het een wat treurige vorm heeft, afwijkend van wat het in '24 zou worden.
Het doet wat Engels aan, zowel Fleet Air Arm als RAF.
Dat zou kunnen kloppen, de nog wat Britse invloed, want de diensten in mei en juni 1920 werden
uitgevoerd, zoals bekend, met uitsluitend ingehuurd Engels materieel en vliegers.

Het overzichtje wordt gebracht als 'Mededeeling'.
Het ging over de lijn Londen-Amsterdam, Croydon-Schiphol.
Het werd hier genoemd de 'Luchtdienst Nederland-Engeland'.
En in de kop van het bericht stond de werkelijke aspiratie, en al vanaf de oprichting:
Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën.

Plesman heeft dit eerste overzicht ondertekend in zijn toen nog bescheiden rol als
'De Administrateur'.





Je noemde het blad Het Vliegveld, en jaarverslagen.
Ik was het vergeten, maar inderdaad verscheen er in juli in dat blad, met mooi glad papier, het
KLM jaarverslag van het voorafgaande jaar.

Nu heb ik delen van jaargang '32 en '38, en jawel, de jaarverslagen van KLM zitten er in!
Het voorblad is met de standaard Vink uitgevoerd, zoals die ook op de vliegtuigrompen was aangebracht; hier die van '31.





In het verslag van '37 wordt de Indiëlijn uitgesplitst, en daar zien we een moderner groepje KLM letters verschijnen.





Bij mijn weten heeft dat als Logo nooit iets betekend.

De H-NACC werd ingeschreven in juni '24, maar daar is geen foto van tot nu toe, en foto's van het vliegtuig, met vink, zijn van een latere datum, met als piek november, op weg naar Batavia.
Juridisch mogen we daarom juni nog niet aanwijzen als Deco-Vink overgangs datum...

In praktisch opzicht is dit m.i. allemaal volkomen nutteloze wetenschap, maar als puzzelwerkje heeft het zijn charme.
Er komt vast nog wel iets boven water, later.

Tracker.

[Classic]

Tracker,

Ik kan je op je wenken bedienen:

http://www.delpher.nl/nl/kranten/vie...mpeg21%3Aa0209

Met vriendelijke groeten,
Classic