Het verhaal van Bob Hoover

[HansV.]

Zoals ik eerder had gemeld ben ik bezig om de biografie van een B-24 piloot te vertalen TGC/TGM De vlieger heeft een klein jaar in Stalag Luft III gelogeerd en daar waren ze uitstekend op de hoogte, niet alleen van de vorderingen van de geallieerden, maar ook van de minder leuke kanten van het bevrijd worden door de Russen. Door de (betrekkelijk) goede verhouding die ze hadden met sommige bewakers was dat soort nieuws op grote schaal bekend geraakt. De meeste Duitsers wisten van de gruwelijke behandeling van SS en Wehrmacht van de Slavische Untermenschen vanaf 1941, dus over de wraak en de vergelding daarvoor hadden ze geen enkele illusie.

De verhalen over Russische wandaden zullen de Russen ongetwijfeld vooruit zijn gesneld, maar je laatste zin maakt duidelijk dat veel Duitsers ook een slecht geweten hadden en dus bij voorbaat al aannamen dat de Russen niet, om het eufemistische uit te drukken 'vriendelijk' met ze zouden omgaan. De verhalen die in Duitsland rondgingen waren waarschijnlijk een mengeling van wat men verwachtte en van wat er werkelijk gebeurde. De officiële Duitse berichtgeving dikte die verhalen ook flink aan, omdat men aannam dat het de bereidheid om zich tot de laatste man te verdedigen aanzienlijk versterkte.
Ik heb er vanzelfsprekend ook nog even op zitten Googelen en kwam o.a. dit tegen: The Liberation of Stalag Luft I | The National WWII Museum | New Orleans (nationalww2museum.org)
Uit dat verhaal blijkt dat de bij de bevrijding van Stalag Luft I door de Russen de krijgsgevangen van de Russen weinig te vrezen hadden. Sterker nog: Een deel van de krijgsgevangenen en Russen gingen gezamenlijk uit plunderen in het nabijgelegen Barth.

Daar had ik ook nog nooit van gehoord, maar de werkelijkheid was nog weer anders. Stalin had met zijn gebruikelijke cynisme bedacht, dat geallieerde POWs een handig ruilmiddel zouden zijn. Citaat uit het door mij vertaalde boek: At the end of WWII, the Russians --on Stalin’s orders --moved nearly 20,000 American servicemen and close to 30,000 British and Commonwealth servicemen into Russia. All of them were former POWs of the Germans who had been “liberated” by the advancing Russian army. The Russians liter-ally kidnapped these men right from under the noses of Allied ground forces who were helpless to do anything about it, because of weak-kneed policies toward Stalin at the highest levels of both the American and British governments.

Ook dat verhaal ben ik al googelend op diverse sites tegengekomen. Ik krijg sterk de indruk dat dit een vroege vorm van nep-nieuws is. Mede omdat deze informatie deels is te vinden op sites die in de extreem-rechtse hoek zitten. Her en der wordt bovendien beweerd dat er van die in totaal 50.000 krijgsgevangen nooit meer iets is vernomen. De argumentatie is dat de Russen dit deden om de westerse geallieerden te kunnen dwingen om door die westerse geallieerden bevrijde Russische krijgsvangen, maar ook collaborateurs (denk bijvoorbeeld aan de Georgiërs, die de opstand op Texel hadden overleefd) aan hen uit te leveren.
Ik kan mij niet voorstellen dat je 50.000 mensen kunt laten verdwijnen, zonder dat er in het westen een haan naar kraait. Ook niet als de westerse geallieerden dat 'stil' zouden hebben gehouden om een oorlog met de Russen te vermijden, zoals ook wel valt te lezen. Ik verdiep mij al tientallen jaren op allerlei fronten in de Tweede Wereldoorlog en ik had nog nooit van deze massale deportatie gehoord, waarschijnlijk omdat serieuze historici er nooit sterke bewijzen voor hebben kunnen vinden.

Als je wat dieper graaft, blijkt dat er rond 2000 door het Pentagon onderzoek is gedaan naar de juistheid van deze verhalen. Het blijkt dat gemelde gevallen meestal slaan op Amerikanen die tijdens de koude oorlog in Russische handen zijn gevallen. Incidentele zaken. Van tienduizenden is geen sprake.

Ook vond ik nog dit: Is it true that there were American POWs in Soviet captivity after the Second World War? - History Stack Exchange
Veel tekst; als je doorscrollt naar 'Answers - edit 1' wordt een officieel document geciteerd dat stelt dat, op enkele uitzonderingen na, alle Amerikaanse krijgsgevangen die door de Russen uit Duitse krijgsgevangenkampen zijn bevrijd, naar huis zijn teruggekeerd.