Poststukken, zegels en luchtvaart souvenirs

[J.Prinz]

Op de vraag van Boris waar de ballonnen vandaan komen kan ik vertellen dat ze gewoon in Parijs werden gemaakt. Men richtte zelfs een speciale fabriek op in het station ‘Gare d’Orleans’, waarin tientallen naaisters en mandenmakers druk in de weer waren om deze nieuwe lichter dan lucht vaartuigen voor postvervoer te produceren:




De volgende foto laat zo veel zien. Hij werd genomen in oktober 1870 op ‘la place Saint-Pierre’ aan de voet van de heuvel van Montmartre. Elke ballon kreeg een naam; deze heette ‘Armand Barbès’. Zij vervoerde een generaal Gambetta, die de troepen in Frankrijk zou gaan reorganiseren (wat echter niet lukte). De ballonnen werden opgelaten in de buurt van een gasfabriek; de gasslang is links van de ballon duidelijk te zien. De foto is genomen door de bekende fotograaf/artiest/avonturier NADAR.





In totaal slaagde 67 ballonnen in hun missie. Eén ballon landde zelfs in Noorwegen, na een vaart van bijna 1300 km. Eenmaal in de handen van de vrije Franse posterijen werd de post normaal bezorgd. De brieven die in Frankrijk in Duitse handen vielen werden verbrand. Hoewel er veel werden gepikt als souvenir, waarmee ze ‘collector’s items’ werden die veel geld gingen opbrengen. Er wordt echter ook verteld dat een postzending in een ballon, die in Duitsland landde, ook gewoon werd doorgestuurd. De Opel reclame ’Wij Duitsers maken geen grappen’ ging toen ook al op.
Een van de brieven werd zelfs in Australië aan:





In de Bredasche Courant van 27 November 1870 stond het volgende bericht:

Baarle-Nassau, 21 Nov. Hedenmorgen ten acht ure is een ballon, des nachts om twaalf ure te Parijs opgelaten, waarin zich 5 personen, benevens 25 postduiven en 2 zakken met brieven bevonden, in het gehucht Castelre, gemeente Baarle-Nassau, neergekomen. Zoowel de personen, al de brieven enz. zouden naar de naburige Belgische gemeente Hoogstraten zijn gebragt.


Dit was een een nieuwtje waarvan niemand toentertijd het belang van inzag. De eerste luchtpost had Nederland bereikt. Op het randje maar, eventjes maar, maar toch……..! 100 jaar later, in 1970 dus, zag men er het belang er wel van in. De ballonvaarster Nini Biesman en consorten, organiseerden een herdenkings vaart, waaraan veel ballonnen zouden meedoen. Met de ballonvaart in Baarle-Nassau kon post worden meegegeven, net als in Parijs. Ik was er bij en keek er naar. Ik gaf een envelop mee en filmde wat:






De ballon landde in Moergestel. De brieven werden op het postkantoor voorzien van een afdruk van een aankomststempel en verzonden aan geadresseerden. Maakwerk? Natuurlijk! Maar wel het vastleggen van een stukje geschiedenis. Hoe had het anders gemoeten? JanJr