Stewardess

[Arjan]

Een steward of stewardess is iemand die in een [wiki]passagiersvliegtuig[/wiki] voor de veiligheid en de verzorging van de passagiers zorgt. Het beroep steward (man) en stewardess (vrouw) is volledig gelijkwaardig. Stewards en stewardessen in een [wiki]vliegtuig[/wiki] worden gerekend tot het [wiki]cabinepersoneel[/wiki]. De leidinggevende van het cabinepersoneel is de [wiki]purser[/wiki]. Ook dit kan zowel een vrouw als een man zijn. Een steward(ess) is er in eerste instantie voor de veiligheid aan boord. Daarnaast zorgt hij/zij ervoor dat de passagiers een aangename vlucht hebben.

Er bestaan ook grondstewards en grondstewardessen die op de [wiki]luchthaven[/wiki] werken. Dit artikel gaat echter uitsluitend over de stewards in de lucht.

[h3]Kennis en vaardigheden[/h3]
Om steward(ess) te kunnen worden geldt een aantal vereisten:
[h4]Persoonlijk[/h4]
De persoonlijke vereisten verschillen per maatschappij, maar komen in grote lijnen op het volgende neer. Men moet:

• vriendelijk, servicegericht en goed verzorgd zijn
• de Engelse taal goed beheersen
• een niet te grote oogafwijking hebben (meestal tussen -5 en +5)
• niet te groot en niet te klein zijn (verschilt per maatschappij)
• een lengte en gewicht hebben die in verhouding zijn
• geen zichtbare tatoeages hebben
• binnen een bepaalde tijd op de basis-luchthaven kunnen zijn (meestal 60 minuten)
• beschikken over een zwemdiploma
• geen strafblad hebben.

[h4]Training[/h4]
Om de veiligheid aan boord te kunnen garanderen moet elke steward(ess) een interne cursus volgen. Deze cursus duurt tussen de 4 en 7 weken. Iedere luchtvaartmaatschappij verzorgt haar eigen cursus. Toch bestaat deze cursus bij elke maatschappij uit ongeveer dezelfde onderdelen:

[h5]Noodsituaties[/h5]
Door middel van een handboek dat door de [wiki]luchtvaartmaatschappij[/wiki] ter beschikking wordt gesteld, worden alle mogelijke noodsituaties samen met een trainer doorgewerkt. Belangrijk daarbij zijn:

Evacuatie-procedures
Zowel in het water als op het land kan het tot een evacuatie komen. Het cabinepersoneel wordt getraind in het openen van de vliegtuigdeuren in een noodsituatie, zodat de glijbanen/rubber-vloten worden opgeblazen en de passagiers kunnen evacueren. Ook worden de commando's geoefend, die naar de passagiers worden geroepen op het moment van een evacuatie. Elke luchtvaartmaatschappij heeft haar eigen commando's en haar eigen manier van omgaan met een noodsituatie. Iedere maatschappij moet zich echter houden aan de regels van de [wiki]ICAO|International Civil Aviation Organization[/wiki], die bijvoorbeeld zeggen dat een vliegtuig zo ingericht moet zijn dat het binnen 90 seconden volledig ge?vacueerd kan worden. Bij veel luchtvaartmaatschappijen wordt het evacueren geoefend in beweegbare cabine-simulators, hoewel dit volgens de ICAO niet verplicht is.

Brandbestrijding
Een van de grootste gevaren tijdens een vlucht is het ontstaan van een brand. Dit komt omdat een brand in een vliegtuig snel kan ontaarden in een flash over. Tijdens de training wordt veel aandacht besteed aan brandbestrijding. Er wordt dan ook geoefend met brandblussers en de hittebestendige beademingsapparatuur die zich aan boord bevindt. De meeste brandblussers in een vliegtuig zijn gevuld met halon, sommige ook met water. Halon is alleen in op bijzondere plaatsen toegestaan omdat het erg schadelijk is voor het milieu. Het wordt toegepast in vliegtuigen en bijvoorbeeld onderzee?rs omdat het een zeer effectief brandblusmiddel is. Halon sluit direct het vuur af van zuurstof, waardoor het snel zal doven. Daarna moet nog wel gehandeld worden om te voorkomen dat het vuur weer start. Halon is bij de gebruikte hoeveelheden niet schadelijk voor mensen.

[h5]Overleven[/h5]
Een vliegtuig kan neerstorten in de woestijn, het oerwoud, de sneeuw of op het water. Omdat het enkele dagen kan duren voordat een vliegtuig wordt gevonden, wordt tijdens de training aandacht besteed aan het overleven in deze verschillende gebieden. Het water vormt hierbij het hoofdgebied. Een steward(ess) moet dan ook beschikken over een zwemdiploma. In een zwembad wordt tijdens de training geoefend met de zwemvesten en de rubber-vlotten.

[h5]EHBO[/h5]
Elke steward(ess) krijgt een meerdaagse cursus EHBO. Deze cursus wordt speciaal gericht op situaties in het vliegtuig. In het vliegtuig zijn draagbare zuurstofflessen aanwezig, die bij bijna elke medische calamiteit kunnen worden gebruikt. Ook wordt het reanimeren speciaal geoefend op smalle oppervlakken, zoals in de gang van een vliegtuig. Vaak beschikken vliegtuigen over een automatische externe defibrillator (AED).

[h5]Inflight-Service[/h5]
Afhankelijk van de luchtvaartmaatschappij wordt in meerdere of mindere mate aandacht besteed aan de inflight-service. Sommige (low-cost) maatschappijen hebben een relatief eenvoudige service met alleen eten en drinken dat door de passagiers gekocht moet worden. Andere maatschappijen hebben juist een zeer uitgebreide gratis service. Daarbij zijn er verschillen in de service in de first-, business- en economy-class. Hoewel maatschappijen vaak veel aandacht besteden aan hun service, blijft het garanderen van de veiligheid aan boord altijd de belangrijkste taak van een steward(ess).

[h5]Uiterlijke verzorging[/h5]
Zowel stewards als stewardessen krijgen een korte instructie over hoe de luchtvaartmaatschappij verwacht dat het cabinepersoneel er uit ziet tijdens hun werk. Hierbij wordt gelet op het uniform, de hoeveelheid sieraden, de make-up, de handen en de haardracht.

[h3]Werkzaamheden[/h3]
De dagindeling van een steward(ess) verschilt per maatschappij, maar komt in grote lijnen op het volgende neer:

[h4]Briefing[/h4]
Voor elke vlucht komt het cabinepersoneel van die vlucht bij elkaar om de belangrijkste aspecten van de vlucht door te nemen, dit heet een briefing. De purser staat aan het hoofd van deze briefing. De belangrijkste punten die tijdens de briefing worden besproken zijn:

• Het aantal passagiers van die dag.
• De aanwezigheid van speciale passagiers. Voorbeelden hiervan zijn passagiers met een rolstoel, alleen reizende kinderen (vaak UM (Unaccompanied Minor) genoemd), ernstig zieke passagiers en VIP's.
• Noodsituaties en EHBO. De purser haalt deze twee onderwerpen aan en herhaalt vaak in het kort nog eens de belangrijkste punten die tijdens de training zijn behandeld. Bij sommige maatschappijen is de purser verplicht om aan elke steward(ess) een aantal vragen te stellen over deze onderwerpen, dit om hun kennis te toetsen.
• De werkpositie aan boord. Er wordt bepaald, wie op welke plek in het vliegtuig zal komen te werken. Zo krijgt elke steward(ess) een deur (soms twee deuren) in het vliegtuig toegewezen, waar hij of zij die dag tijdens de start en de landing de verantwoordelijkheid over draagt en dus ook naast zal zitten. Deze deur geeft ook meteen de werkpositie tijdens de service aan. Zo zal het krijgen van de verantwoordelijkheid over een deur helemaal vooraan in het vliegtuig, bij veel maatschappijen betekenen dat deze steward(ess) in de eerste klas zal komen te werken. Niet alleen geeft een deur de klasse aan, maar ook meteen de precieze taakomschrijving binnen die klasse (bijv. het verkopen van de belastingvrije artikelen, bij de deur staan als de passagiers instappen, het verzorgen van het eten).
• Het weer en de vluchttijd. Op een gegeven moment komen de piloten van die dag bij de briefing zitten en geeft meestal de kapitein kort informatie over hoe het weer onderweg zal zijn en op welke momenten tijdens de vlucht er turbulentie zou kunnen optreden.

[h4]Op de grond[/h4]
Ongeveer een uur voor vertrek komt de bemanning aan boord. Het cabinepersoneel gaat onmiddellijk naar zijn of haar deur en controleert in dat gebied alle veiligheidsrelevante voorwerpen (brandblussers, gasmaskers, zwemvesten, zuurstofflessen, EHBO-spullen) en operationele zaken (toiletten, water, ovens). Nadat alles is goedgekeurd, wordt dit aan de purser doorgegeven.

Dan wordt het teken gegeven dat de passagiers aan boord mogen komen. Iedere steward(ess) staat bij zijn of haar deur(en), om in een noodgeval accuraat te kunnen reageren. De steward(ess) die de verantwoordelijkheid draagt over de deur waar de passagiers instappen, begroet meteen de passagiers en controleert hun instapkaarten.

Op het moment dat iedereen is ingestapt wordt de deur gesloten en geeft de purser (soms ook piloot) het sein aan het cabinepersoneel om de glijbanen in elke deur te activeren.

Vervolgens zijn er de veiligheidsvoorschriften die voor elke vlucht aan de passagiers moeten worden uitgelegd. Dit kan door het cabinepersoneel persoonlijk worden gedaan of door middel van een videofilm.

Dan wordt er gecontroleerd of iedereen de riem om heeft, de stoel rechtop heeft staan en het tafeltje dicht heeft geklapt (bij sommige maatschappijen ook de armleuning omlaag en de zonwering open). Ook moeten nooduitgangen vrij worden gemaakt van bagage of andere obstakels en moeten de toiletten leeg zijn. Als alles is gecontroleerd wordt dit aan de purser doorgegeven; dit is ? wat de cabine betreft ? het startsein om te vertrekken.

Tenslotte geeft de piloot aan dat hij gaat starten. Elke steward(ess) begeeft zich naar zijn of haar jump-seat (klapstoel) naast zijn of haar deur, controleert voor de laatste keer of de toiletten leeg zijn en bereidt zich mentaal voor op de start.

[h4]Na de start[/h4]
Het moment dat het cabinepersoneel tijdens de stijgvlucht mag opstaan, verschilt per maatschappij. Bij sommige maatschappijen laten de piloten al binnen een paar minuten een akoestisch signaal horen, waardoor het cabinepersoneel weet dat het voor hen veilig is om op te staan. Bij andere maatschappijen dient het cabinepersoneel net zo lang te wachten tot de verlichting van het ?stoelriemen-vast? teken is uitgeschakeld. Bij enkele maatschappijen mag het cabinepersoneel zelf besluiten op te staan.

Na het opstaan wisselen de vrouwen vaak hun schoenen van hoge hakken naar lage hakken of zelfs platte schoenen. Ook worden de jasjes uitgedaan en bij veel maatschappijen bij vrouwen (soms ook bij mannen) vervangen door een schort.

[h4]Eten en drinken[/h4]
Nu beginnen de werkzaamheden ter voorbereiding op het serveren van eten en drinken. Er is een groot verschil tussen een service die al bij de prijs van de vlucht is inbegrepen (de duurdere maatschappijen) en een service waarbij de passagiers het eten en drinken aan boord moeten kopen (goedkopere maatschappijen). Er zijn er ook tussenvormen waarbij alleen het eten gratis is en het drinken niet; of juist andersom.

[h5]Eten en drinken inbegrepen[/h5]
Elke steward(ess) zal zich nu richten op dat deel van de service dat voor hem/haar van toepassing is (passend bij welke deur hij of zij zit). Deze taken bestaan meestal uit het verzorgen van het eten, het verzorgen van het drinken of de verantwoordelijkheid over de galley (het keukentje). Deze taken herhalen zich voor elke klasse.

Diegene die verantwoordelijk is voor de galley zorgt ervoor dat alle spullen goed teruggezet worden in de juiste trolleys en boxen en dat de ovens en koffiezetapparaten op tijd worden in- en uitgeschakeld. Deze taak komt meestal alleen voor op langeafstandsvluchten.

De verantwoordelijke over het drinken zorgt ervoor dat de trolley(s) bovenop worden voorzien van flessen en pakken met drinken en dat de trolleys voldoende bevoorraad zijn. Ook zal deze steward(ess) het drinken in de cabine serveren.

De steward(ess) met de verantwoordelijkheid over het eten zorgt er niet alleen voor dat de trolley vol zit en dat het eten verdeeld wordt. Ook moet hij of zij het overzicht over de speciale maaltijden behouden. Vaak kunnen mensen speciale maaltijden bestellen als ze hun ticket kopen. Voorbeelden hiervan zijn vegetarisch, glutenvrij, kindermaaltijd en kosjer. Via een lijst met de speciale maaltijd plus het stoelnummer worden de speciale maaltijden uitgedeeld.

Nadat de hoofdmaaltijd is geserveerd, begint voor het cabinepersoneel op langeafstandsvluchten de pauze. Ongeveer 2 uur voor de landing wordt vaak nog een kleine maaltijd geserveerd.

[h5]Eten en drinken niet inbegrepen[/h5]
Ook hier richt elke steward(ess) zich op zijn of haar taken, hoewel deze taken nu bijna allemaal aan elkaar gelijk zijn. Er wordt een aantal trolleys opgebouwd als een soort etalage, met daarop alle soorten drankjes en snacks die te koop zijn. Dit wordt aan de passagiers aangeboden die dan meestal cash of met een creditcard kunnen afrekenen. De warme snacks worden op het moment van bestelling in de oven gezet en opgewarmd. De gast moet dus een aantal minuten wachten op zijn of haar warme bestelling.

Op langere vluchten wordt deze trolley twee maal op- en afgebouwd om de passagiers nog voor een tweede keer eten en drinken aan te kunnen bieden.

[h4]De landing[/h4]
Ongeveer een 20 tot 30 minuten voor het bereiken van de eindbestemming beginnen de voorbereidingen op de landing.

15 minuten voor de landing worden alle Onboard (personal) Entertainment systemen uitgeschakeld en/of opgehaald.

Het ?stoelriemen-vast? teken wordt ingeschakeld en de passagiers keren terug naar hun zitplaats. Vaak moeten er nu nog koptelefoons en laatste resten van de maaltijd worden opgehaald. Zodra het sein riemen vast aangaat krijgt de bemanning bij de meeste maatschappijen het commando 'Cabin crew, prepare for landing'. Dit commando wordt ook vaak gegeven zodra het toestel bij de daling op 10.000 voet is.

Hierna worden weer alle gangen en nooduitgangen vrijgemaakt van spullen en wordt er gecontroleerd of iedereen de riem om heeft, de stoel rechtop heeft staan en het tafeltje dicht heeft geklapt (bij sommige maatschappijen ook de armleuning omlaag en de zonwering open). Als de cabine klaar is voor de landing wordt dit aan de purser doorgegeven. Nu is het vliegtuig ? wat de cabine betreft ? klaar om te landen.

Een paar minuten voor de landing wordt door de purser of de piloot aan het cabinepersoneel doorgegeven dat er bijna geland gaat worden. Het cabinepersoneel trekt hun jasje weer aan, gaat naar hun jump-seat, controleert voor de laatste keer of de toiletten leeg zijn en bereidt zich mentaal voor op de landing.

[h4]Na de landing[/h4]
Op het moment dat het toestel stilstaat zal de purser of piloot aan het personeel bij de deuren het sein geven om de glijbanen te deactiveren.

Dan neemt het cabinepersoneel afscheid van haar gasten. Nadat de laatste gast is vertrokken wordt gecontroleerd of niemand iets is vergeten en is de vlucht ook voor het cabinepersoneel en de piloten voorbij.

Nu zijn er drie mogelijkheden:

• De crew maakt zich onmiddellijk op voor de volgende vlucht, die bij sommige maatschappijen alweer 25 minuten later zal vertrekken.
• De crew vertrekt naar een hotel en geniet van een of meerdere vrije dagen.
• De crew vertrekt naar huis.

[h3]Werkomgeving[/h3]
Werkomgeving in de cabine:

• De luchtvochtigheid bedraagt ongeveer 5% (normaal is deze 50%-60%)
• De lucht in de cabine staat gelijk aan de lucht op 2500 meter hoogte
• Het geluidsniveau bedraagt 80 dB (dit verschilt per vliegtuig en locatie in het vliegtuig. Achterin is er altijd meer lawaai van voorin)
• De hoeveelheid kosmische straling is hoger dan op de grond. Per steward(ess) wordt de hoeveelheid kosmische straling waar hij of zij aan wordt blootgesteld tijdens een vlucht, berekend en bijgehouden. Het is nog altijd onduidelijk in hoeverre deze straling effect heeft op de gezondheid.

[h4]Werk[/h4]

• Het is niet altijd mogelijk om een priv? pauze te nemen (er zijn meestal passagiers en/of collega?s in de buurt). Bij sommige maatschappijen is het in bepaalde toestellen en op bepaalde vluchten mogelijk (en vaak verplicht) om horizontaal uit te rusten.
• Er wordt altijd gewerkt in kleine ruimten met een groot aantal mensen; hierdoor wordt de natuurlijke afstandsregel tussen personen constant doorbroken
• Het constant vriendelijk moeten praten met (soms veeleisende en onredelijke) passagiers kost heel veel energie

[h4]Gezondheid[/h4]

• Er moet heel vaak geleefd worden met een jetlag
• Er bestaat een re?le kans om slaapstoornissen te krijgen door de vele tijdsverschuivingen, het ?s nachts werken en de klimaatsveranderingen
• Het werken bij een zeer lage luchtvochtigheid, lage luchtdruk en dus minder zuurstof is erg vermoeiend

[h4]Priv?[/h4]

• Het vaak lang weg zijn van vrienden en familie
• Het moeilijk in te delen priv? leven, gezien de onregelmatige werktijden met roosters die soms op korte termijn aan verandering onderhevig zijn

[h3]Voordelen van het beroep steward(ess)[/h3]

• Men kan veel van de wereld zien. Dit geldt alleen voor maatschappijen, waarbij de bemanning ook van boord mag. De lengte van het verblijf wisselt van 16 uur tot meer dan een week. (De verblijfsduur is afhankelijk van de maatschappij, lengte van de vlucht en de dienstregeling)
• Men praat met veel verschillende passagiers en leert veel verschillende culturen kennen
• Men krijgt gereduceerde vliegtickets (ook vaak hotels, huurauto?s etc.) Hiervoor heeft elke maatschappij haar eigen regels opgesteld. Voorop staat echter dat reguliere passagiers altijd v??r personeel aan boord gaan. Als het toestel vol is, blijf je als personeel achter op de luchthaven. De volgorde van voorrang tussen personeel onderling heeft vooral te maken met het aantal werkjaren, de functie en de prijs die voor het personeelsticket is betaald. Hiervoor kan vaak gekozen worden tussen 10%, 25%, 50% en 75% van de reguliere prijs (plus belasting); hoe meer je betaalt hoe groter de kans dat je mee mag. De reguliere prijs is dan wel een vrij hoge prijs, zonder dat daar al andere korting vanaf is gegaan. Elke maatschappij heeft een eigen naam voor personeelstickets. In Nederland noemt men dit IPB (Indien Plaats Beschikbaar), in andere landen wordt vaak de afkorting ID (Interline Discount) gebruikt
• Door de omgang met veel verschillende passagiers en collega?s, wordt men gedwongen zich steeds opnieuw aan te passen. Hierdoor blijven leden van het cabinepersoneel vaak langer - geestelijk - jong